Khi nhà nông mê cây cảnh

Điều một thời được xem là cây chủ lực trong xóa đói, giảm nghèo của tỉnh. Thế nhưng với những tiến bộ trong khoa học - kỹ thuật kết hợp với sự đa dạng hóa cây trồng, điều đã trở thành cây che bóng cho những cây có giá trị kinh tế cao hơn. Việc trồng xen cây cảnh trong vườn điều không chỉ có ý nghĩa nâng cao thu nhập cho người dân mà còn góp phần tạo nên một diện mạo mới khá độc đáo, mang đậm bản chất rất riêng của Bình Phước.

Từ tình yêu cây cảnh

Là một lão nông chính hiệu, ông Vương Ngọc Chánh Tâm hiểu rất rõ giá trị kinh tế từng loại cây trồng mà cả đời ông đã trải qua. Vốn chuyên canh cây điều và cà phê nhưng do giá cả thị trường lên xuống thất thường nên đã không ít lần ông chuyển đổi cây trồng này sang cây trồng khác để thích nghi. Ông đã đưa cây mai 5 cánh trồng xen dưới tán điều. Sự chuyển đổi ấy đã giúp gia đình ông có thêm thu nhập từ 30 đến 40 triệu đồng/năm. Vốn là nhà nông có mặt rất sớm ở sóc Tà Cố, thuộc thôn 6, xã Long Tân (Bù Gia Mập), ông đã giữ lại những cây mai rừng để phục vụ thú chơi cây cảnh. 15 năm là khoảng thời gian ông đã gắn bó với nghề trồng mai. Lúc đầu, ông trồng để thưởng thức, thỏa mãn thú đam mê cây cảnh. Theo thời gian, những cây mai vươn lên xanh tốt, tỏa sắc khoe hương nên nhiều người trong vùng biết, tìm đến mua.

Tùy theo thị trường từng năm, mỗi cây mai sau 2 năm trồng dưới tán điều được bán dao động từ 100 đến 150 ngàn đồng/cây. Theo kinh nghiệm nhiều năm của ông Tâm, mỗi luống mai trong vườn điều sẽ cho nhiều cây có thể tạo được dáng, được thế. Người trồng có thể chọn lựa những cây có thế, dáng đẹp để đưa lên chậu tiếp tục chăm sóc và kinh doanh. Cây mai bán theo giá kinh doanh không dưới 40 triệu đồng/năm. “Trước tết Nguyên đán Giáp Ngọ 2014, chú bán được một cặp với giá 28 triệu đồng. Con nghĩ chú có đủ tiền ăn tết không?” - lão nông Vương Ngọc Chánh Tâm bất chợt khoe với tôi.

Đến mô hình kinh tế

Nếu ông Vương Ngọc Chánh Tâm thu từ 30 đến 40 triệu đồng/năm thì anh Nguyễn Văn Vinh ở thôn 4, xã Long Tân thu nhập hàng trăm triệu đồng cũng từ mô hình trồng mai cảnh dưới tán điều. Xuất phát từ vườn đất dốc, năm 2004, nghe theo ông Tâm, anh Vinh bắt đầu trồng. Theo anh Vinh, việc trồng mai dưới tán điều tận dụng được công nhàn rỗi, lại tận dụng được tài nguyên đất, tiết kiệm chi phí cho nhà nông và thu nhập khá cao.

Là nông dân trồng điều và phụ hồ mỗi khi hết mùa vụ, nhưng anh Vinh lại có lòng đam mê cây cảnh nên sưu tầm hết cây này đến cây khác. Năm 2004, anh nghe theo nghệ nhân Vương Ngọc Chánh Tâm trồng 4.000 cây mai trong vườn điều. Năm 2009, anh tiếp tục trồng thêm 7.000 cây mai dưới tán điều. Chỉ bán theo giá mai nguyên liệu, gia đình anh đã có thêm thu nhập hàng trăm triệu đồng ngoài cây điều và các loại cây trồng khác. Đến nay, vườn mai dưới tán điều của gia đình đã được 10 năm. Điều khá ấn tượng ở khu vườn của gia đình anh là không chỉ có cây mai mà còn nhiều cây trồng khác có giá trị kinh tế cao. Xanh, si, lộc vừng là 3 loại cây trồng ngoài cây mai. Anh Vinh đang có 1 ngàn gốc cây xanh đã định hình trong vườn điều. Mỗi năm, vườn cây xanh cho thu nhập không dưới 50 triệu đồng. Ngoài giá trị kinh tế, vườn cây xanh của gia đình anh còn mang kiểu “kiến trúc xanh” hết sức độc đáo của một vùng quê. Với anh Vinh, lòng yêu nghề, chịu khó học hỏi sẽ giúp người nông dân có những bước đi sáng tạo để nâng cao thu nhập cho gia đình.

Sau 3 năm tìm kiếm, sưu tầm anh Vinh đang có hơn 200 cây lộc vừng các loại. Đây là loại cây cảnh đang được thị trường ưa chuộng. Từ dáng thế tự nhiên, qua bàn tay khéo léo của anh, mỗi cây lộc vừng mang một hàm ý, một câu chuyện hay một dáng vẻ rất riêng.

Cây điều không còn là nguồn thu nhập chính mà đã trở thành cây che mát cho những cây cảnh có giá trị kinh tế cao hơn. Sự chuyển đổi giá trị kinh tế từ cây điều sang các loại cây cảnh không chỉ nâng cao thu nhập mà còn giúp người nông dân biết yêu cái đẹp, yêu cuộc sống và tự tin trong cuộc sống.     

Đông Kiểm