Khắc phục tồn đọng trong sử dụng vốn trái phiếu chính phủ đầu tư xây dựng cơ bản

Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội do ông Đinh Văn Nhã, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách của Quốc hội, Trưởng đoàn giám sát cùng đại diện các bộ, ngành liên quan đã có buổi làm việc với UBND tỉnh về việc thi hành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sử dụng nguồn vốn trái phiếu chính phủ (TPCP) cho đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) giai đoạn 2006-2012.

Trước đó, đoàn đã đi giám sát thực tế một số công trình XDCB sử dụng nguồn vốn TPCP tại huyện Đồng Phú và Chơn Thành.

NHIỀU KHÓ KHĂN, VƯỚNG MẮC 

Từ năm 2006 đến 2012, Bình Phước có 30 dự án và 1 chương trình sử dụng vốn TPCP. Trong đó, 25 dự án hoàn thành trước ngày 31-12-2012; riêng chương trình kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ cho giáo viên có 474 công trình đã hoàn thành. Tổng mức đầu tư ban đầu của các dự án, chương trình là hơn 615 tỷ đồng (nguồn vốn sau các lần điều chỉnh là hơn 727 tỷ đồng).

Tại buổi làm việc, các sở, ngành đã kiến nghị nhiều vấn đề khó khăn của địa phương trong quá trình thực hiện:

Đại diện Sở Giáo dục - Đào tạo cho rằng: Chương trình kiên cố hóa trường học mới chỉ hoàn thành 60%, chủ yếu là xóa phòng học tranh, tre, nứa lá... còn những phòng học bán tạm bợ chưa giải quyết được. Đơn giá thời điểm lập dự toán vào năm 2008 quá thấp so với mức trượt giá hiện tại, do đó tổng kinh phí trung ương cấp về và địa phương đối ứng chỉ đủ để thực hiện được 50% khối lượng dự án so với chương trình. Ngành giáo dục còn thiếu 84 tỷ đồng để hoàn thành chương trình kiên cố hóa trường, lớp học.

Đoàn kiểm tra của tỉnh về tình hình xây dựng trường THPT Chơn Thành (vào tháng 8-2010) từ nguồn vốn TPCP

Đại diện Sở Y tế cho biết: Bình Phước thiếu nhân sự trầm trọng trong ngành y tế; có những bệnh viện 5 năm không tuyển thêm được bác sĩ nào; lý do một phần về thu hút, một phần do môi trường làm việc. Sở cũng kiến nghị sớm nâng cấp Bệnh viện Đa khoa tỉnh để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân; đề nghị bổ sung vào danh mục bệnh viện ở Hớn Quản, Bù Gia Mập và 4 phòng khám đa khoa khu vực trong kế hoạch vốn TPCP đầu tư cho y tế giai đoạn 2013-2015.

Đại diện Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho rằng, khó khăn của các công trình thủy lợi là giải phóng mặt bằng và nguồn vốn xây dựng. Không đủ vốn nên nhiều công trình lớn ảnh hưởng đến đời sống nhân dân như công trình sử dụng nước sau hồ thủy điện Cần Đơn và cụm công trình tưới, cấp nước Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Hoa Lư phải kéo dài thời gian thực hiện đến năm 2015.

HẠN CHẾ TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN NHÌN TỪ CÁC BỘ, NGÀNH TRUNG ƯƠNG

Các thành viên trong đoàn giám sát đã nêu ra một số vấn đề như: Quá trình thanh tra, kiểm tra các dự án ngay từ đầu ở Bình Phước khá tốt, điều này chưa tỉnh nào làm được. Nhờ thi hành Luật Tiết kiệm, chống lãng phí thông qua việc thanh tra, kiểm tra mà Bình Phước đã phát hiện một số sai sót trong sử dụng vốn TPCP, thu hồi số tiền hơn 642 triệu đồng.

Tuy nhiên, tình trạng nợ đọng trong xây dựng cơ bản tương đối lớn. Một số dự án sử dụng nguồn vốn TPCP vẫn chưa tiết kiệm. Qua giám sát tại Bệnh viện Chơn Thành cho thấy những máy móc đơn giản thì sử dụng, còn trên 10 danh mục máy móc hiện đại, giá thành cao thì mấy năm rồi vẫn chưa đưa vào sử dụng do thiếu nhân lực. Đây là sự lãng phí lớn, địa phương đang ít vốn mà tỉnh chưa tính toán kỹ, chọn lựa kỹ danh mục nào cần đầu tư trước cho phù hợp, hiệu quả. Đoàn đề nghị tỉnh đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi, vì để đến tháng 6, khi mùa mưa đến sẽ xảy ra tình trạng sạt, lở, phải nâng cấp, sửa chữa gây lãng phí.

Đại diện Bộ tài chính cho rằng: Những dự án nào đã hoàn thành thì phải quyết toán ngay, đẩy nhanh giải ngân các nguồn vốn; tìm mọi nguồn lực để xóa nợ đọng, làm sao đến năm 2015, phải xử lý hết nợ đọng xây dựng cơ bản. Công trình cụm hồ Phước Long đã hoàn thành nhưng còn nợ đọng hơn 15 tỷ đồng, tỉnh cần phải làm rõ trách nhiệm thuộc về ai.

Trong 5 năm (từ 2006-2012) vốn đối ứng của địa phương bố trí 70 tỷ đồng cho XDCB trong lĩnh vực y tế, giáo dục là quá thấp. Do chưa tính đến cân đối từ nguồn ngân sách địa phương mà chỉ sử dụng vốn TPCP nên còn xảy ra nợ đọng. Việc quy hoạch và tầm nhìn còn yếu, chậm trong việc chủ động các dự án phù hợp với chủ trương của trung ương. Do đó nhiều dự án rất cần thiết, rất bức xúc trong nhân dân nhưng chưa đưa vào các danh mục ngay từ đầu mà bổ sung sau khi có quyết định nên rất khó khăn trong việc phê duyệt.

HƯỚNG KHẮC PHỤC

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Huy Phong nhìn nhận: Bình Phước rất khó khăn, hạ tầng cơ sở còn thiếu thốn nhưng nguồn vốn TPCP phân bổ không nhiều. Những tồn tại về quy trình giải ngân tỉnh sẽ tiếp thu góp ý của các bộ, ngành để làm tốt hơn trong thời gian tới. Riêng về xây dựng phòng học và nhà công vụ cho giáo viên, hiện tại nhu cầu rất lớn, nhưng chưa đáp ứng được. 2 huyện mới tách là Hớn Quản, Bù Gia Mập chưa đưa vào danh mục đăng ký theo quy trình nhưng hiện đang rất khó khăn về cơ sở vật chất, chưa có bệnh viện. Ông cũng yêu cầu: Sở Y tế cần tham mưu, giải quyết ngay việc trang thiết bị trùm mền tại Bệnh viện Chơn Thành theo 2 hướng: Đào tạo bác sĩ đưa vào sử dụng trang thiết bị hoặc chuyển trang thiết bị về bệnh viện khác đang cần và có sẵn bác sĩ.

Ông Đinh Văn Nhã, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách của Quốc hội, Trưởng đoàn giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh: Tỉnh Bình Phước đã chỉ đạo rất nghiêm túc các chính sách, pháp luật về sử dụng các nguồn vốn TPCP. Đoàn đánh giá cao phương pháp đấu thầu, cạnh tranh đấu giá, rất tích cực và tiết kiệm trong việc sử dụng các nguồn vốn.

Về những kiến nghị của tỉnh, đoàn ghi nhận và sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Riêng về khoản 15 tỷ đồng thanh toán nợ tồn đọng từ nâng cấp, sửa chữa cụm hồ Phước Long, đã hoàn thành cách đây 3 năm nên cân đối từ nguồn địa phương. 85 tỷ đồng trượt giá của 2 công trình sử dụng nước sau hồ thủy điện Cần Đơn và cụm công trình tưới, cấp nước Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Hoa Lư, đoàn sẽ đề xuất trung ương hỗ trợ theo quy định chung. Về Bệnh viện Đa khoa tỉnh nên đưa vào dự án hỗ trợ có mục tiêu, vì thời điểm này khó cân đối từ nguồn vốn TPCP.

Ông trưởng đoàn công tác của Trung ương cũng lưu ý nhiều vấn đề như: Tỉnh cần đẩy nhanh tiến độ một số dự án dở dang, triển khai chậm, ảnh hưởng đến đời sống người dân như hồ thủy lợi... Sở Y tế cần nắm lại nhu cầu các bệnh viện tuyến huyện để điều hòa trang thiết bị, bác sĩ, không để tồn tại tình trạng trắng bác sĩ khoa ngoại như Bệnh viện Chơn Thành.         

Tuyết Ly