Học Bác qua thư viện số

BPO - Những năm gần đây, việc tiếp cận kho tư liệu sách đã có nhiều thay đổi, trong đó nhu cầu số hóa và sử dụng văn bản số hóa được cho là tương lai của việc phổ biến tư liệu.

Với các ưu điểm dễ tiếp cận, dễ bổ sung, phổ biến, các kho sách số hóa đang dần trở nên quen thuộc đặc biệt đối với dòng sách truyền thống. Một trong số đó chính là Thư viện sách điện tử (ảnh) của TPHCM có chủ đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Nhanh chóng, kịp thời hiệu quả

Khi đánh giá về công tác tổ chức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, một trong những vấn đề khó khăn mà các đơn vị, cá nhân nêu ra là thiếu các tác phẩm, các bản sách để tham khảo, học tập… Điều đáng nói là trên thực tế, số lượng sách mang đề tài này hoàn toàn không thiếu nếu không muốn nói là tương đối đa dạng và đầy đủ. Thế nhưng, việc tiếp cận dòng sách này chủ yếu dồn về các thư viện, các hệ thống phát hành lớn mà ít xuất hiện tại các nhà sách nhỏ, hệ thống phát hành vừa và nhỏ.

Trước tình hình đó, nhiều đơn vị phát hành sách, hệ thống thư viện đã xây dựng và tổ chức các thư viện số. Ưu điểm lớn nhất của dạng thư viện này là khả năng tiếp cận nguồn sách lớn với chi phí thấp. Ví dụ như để chuyển một thư viện khoảng 4.000 - 5.000 bản sách đến một xã vùng ven chi phí có thể lên đến cả trăm triệu đồng, nay chỉ cần một vài máy tính nối mạng, người đọc có thể tiếp cận kho sách không giới hạn. Việc bổ sung, chỉnh sửa những thư viện như vậy cũng rất đơn giản và dễ dàng thay vì đầy phức tạp như trước kia.

Đứng trước tình hình thực tế cũng như tính hiệu quả của giải pháp thư viện số, Thành ủy TPHCM đã chỉ đạo Sở Thông tin và Truyền thông TPHCM tổ chức thực hiện một thư viện sách điện tử với chủ đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thư viện này có tên miền là: thuviensach HOCHIMINH.tphcm.gov.vn. Mục tiêu của thư viện là tập trung giới thiệu, quảng bá các tác phẩm, ấn phẩm của Bác và các tác phẩm, ấn phẩm có nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; giới thiệu các tác phẩm của Bác Hồ, các phóng sự, thời sự và các câu chuyện về Bác Hồ, những tấm gương học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được tuyên dương, những tấm gương học tập và làm theo Bác Hồ đã được in thành sách…

Thư viện điện tử được coi là phương pháp hiệu quả nhất giúp truyền tải, tuyên truyền, quảng bá các đầu sách, các hoạt động, các cá nhân điển hình trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh một cách nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả. Đây là lần đầu tiên TP ra mắt thư viện sách điện tử. Tại thư viện sách điện tử về Chủ tịch Hồ Chí Minh, người dân có thể tải hoàn toàn miễn phí các tài liệu này về đọc, tham khảo, học tập cũng như phục vụ các mục đích nghiên cứu.

Quá trình xây dựng và phát triển thư viện sách điện tử về Chủ tịch Hồ Chí Minh được chia làm nhiều giai đoạn. Hiện nay, giai đoạn 1 xem như đã hoàn tất. Thư viện có khoảng hơn 118 tác phẩm chủ yếu đến từ 3 đơn vị xuất bản lớn là NXB Trẻ, NXB Tổng hợp TPHCM và NXB Văn hóa Văn nghệ TPHCM. Ngoài ra, thư viện còn sử dụng một số tư liệu do Bảo tàng Hồ Chí Minh cung cấp như bản gốc của các tác phẩm kinh điển như Đường Kách mệnh; bản chép tay bài thơ Lịch sử nước ta; một số mẫu thiệp chúc tết của Bác Hồ…

Trang web được chia thành từng khu vực riêng gồm khu vực sách của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong đó bạn đọc sẽ tiếp cận với các tác phẩm của Bác như Bản án chế độ thực dân Pháp; Thực hành tiết kiệm; Đạo đức cách mạng; Về vấn đề học tập… Khu vực sách viết về Bác với nhiều tác phẩm như Con đường cứu nước của Hồ Chí Minh; Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự nghiệp giải phóng miền Nam thống nhất đất nước; Hồ Chí Minh sáng tạo, đổi mới… Khu vực dành riêng cho những tác phẩm viết về các tấm gương học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đặc biệt, thư viện còn dành một khu vực để đăng tải các tấm gương điển hình, các sự kiện, hoạt động trong phong trào đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên địa bàn TPHCM. Thư viện đã bổ sung diễn đàn để bạn đọc có thể đóng góp ý kiến về các sự kiện, cá nhân được chuyển tải và xét ở góc độ đó, đây có thể xem như là một hình thức nhân dân giám sát, góp ý về những cá nhân được tuyên dương.

Và đầy hứa hẹn

Dù đã làm khá tốt nhưng thư viện vẫn còn nhiều vấn đề phải giải quyết để thực sự phát huy hiệu quả. Một trong những vấn đề là nguồn tư liệu, số tư liệu từ 3 NXB của TPHCM còn khá ít so với tổng số tư liệu đang có của ngành xuất bản trong nước. Chẳng hạn, riêng số sách về Bác Hồ của NXB Chính trị Quốc gia (Sự Thật) cũng đã nhiều hơn của cả 3 NXB TP. Hiện nay, thư viện đã hoàn tất việc số hóa trọn bộ Hồ Chí Minh toàn tập và dự kiến sẽ đưa vào trong hoạt động thư viện vào tháng 5-2017. Việc mở rộng nguồn tư liệu đang được dự kiến triển khai trong thời gian tới đây.

Theo ông Trịnh Hữu Anh, Phó Trưởng phòng Xuất bản in và Phát hành, Sở Thông tin và Truyền thông, đơn vị đang điều hành thư viện, dự kiến trong giai đoạn 2, thư viện sẽ tập trung vào xây dựng phần mềm thư viện để sử dụng trên các phương tiện điện tử di động như điện thoại thông minh, máy tính bảng. Với các phần mềm này, thư viện sẽ mở ra một hướng tiếp cận mới đang được xem là hiện tại và cả tương lai của ngành dịch vụ kỹ thuật số nơi bạn đọc có thể tiếp cận thư viện một cách đơn giản nhất, mọi lúc, mọi nơi; và xây dựng mô hình 3D cho thư viện. Với mô hình này, thư viện sẽ có cách bố trí, hình ảnh giống như một thư viện thực tế giúp bạn đọc tiếp cận một cách thân thiện và gần gũi hơn.