Harmann Maurice Saxe - thống chế Pháp

BP - Harmann Maurice Saxe sinh năm 1696, tại Goslar. Ông được phong hàng đại nguyên soái nước Pháp sau cuộc chiến tranh thừa kế ngôi vua nước Áo (1740-1748). Ông là người nổi bật nhất trong hàng ngũ tướng lĩnh quân sự trên thế giới ở thế kỷ XVIII. Tài năng của ông được thể hiện qua tính cách linh hoạt, huấn luyện quân đội bài bản, tinh thần chiến đấu cao độ, đặc biệt là cuốn sách “Tư tưởng của tôi” của Saxe đã trở thành cẩm nang cho các nhà hoạt động quân sự, trong đó có cả Napoleon.

Khi Saxe 20 tuổi, vua Frederick Augustus bố trí làm thiếu úy hải quân trong binh đoàn bộ binh Saxon. Năm 1711, Saxe thừa kế chức vị Saxon của cha và đưa quân tấn công vùng Stralsuad. Do có những cải tiến trong huấn luyện và kỷ luật cho binh sĩ, ông được phong hàm chuẩn tướng. Năm 1733, vua Frederick Augustus chết, Ba Lan xảy ra cuộc chiến tranh ngôi giữa các vị hoàng tử, ông đứng về phe đối lập không tham chiến. Tuy nhiên, do Pháp phản đối cuộc chiến tranh này nên ông được lệnh đưa quân sang đánh dẹp. Từ năm 1734-1738, Saxe đã bình định xong các vùng đất nổi dậy ở Áo và Ba Lan. Chiến tích này đã làm cho người tình của vua Pháp ngưỡng mộ và ủng hộ ông hết mình trên con đường binh nghiệp. Sau đó, Saxe được phong hàm trung tướng nước Pháp. Năm 1740, khi cuộc chiến tranh ngôi vua Áo bùng nổ, Saxe chỉ huy đội quân tình nguyện của nước Pháp tiến vào Áo. Nước Áo có sự giúp sức của Anh, Hà Lan nên huy động mọi binh lực nhằm tiêu diệt quân của Saxe. Với số quân ít, nhưng bằng tài năng của mình, Saxe đã đánh bại liên minh quân sự của Anh, Áo, Hà Lan bằng nhiều trận thắng quyết định. Tháng 7-1748, ông được phong hàm đại nguyên soái ngay tại chiến trường, sau đó Saxe đưa quân tiến thẳng vào Hà Lan. Cuối năm 1748, Hà Lan đầu hàng và ký điều ước Aix La Chapelle chấm dứt chiến tranh.

Sau cuộc chiến, Saxe về hưu tại vùng Chambord như một món quà mà nhân dân Pháp dành tặng cho những chiến công của ông. Tại vùng ông nghỉ hưu có một quân đoàn Đức đóng quân. Để giết thời giờ, Saxe bàn với chỉ huy quân đoàn này cách tân các chiến thuật đánh trận. Các tướng Đức đồng ý và mời Saxe trực tiếp huấn luyện quân đội cho họ.

Các nhà khoa học quân sự cho rằng, với Saxe thì tinh thần chiến đấu là vô cùng quan trọng trong một cuộc chiến. Tuy nhiên, yếu tố kỷ luật quân đội và sự chuẩn bị qua huấn luyện phải được đề cao. Tài năng của ông biết kết hợp các lực lượng hiện có để hợp đồng binh chủng khi tác chiến. Saxe cũng là người phát huy tối đa khả năng của pháo binh trong chiến trận. Về mặt chỉ huy, ông nắm rất vững về sở trường của quân đội mình để phát huy tối đa, đồng thời nhận ra nhược điểm để khắc phục ngay. Với những chiến công trong đời binh nghiệp, Saxe được giới khoa học sử đánh giá là một quân nhân, một vị tướng xuất sắc nhất trong thế kỷ thứ XVIII. Sau khi Saxe mất, tác phẩm “Tư tưởng của tôi” viết năm 1732 được phát hành rộng khắp châu Âu. Hầu hết các tướng lĩnh quân đội ở châu Âu đương thời đều lấy làm cuốn sách gối đầu giường.

Tấn Phong