Giuseppe Garibaldi - Nhà cách mạng ý

BP - Garibaldi sinh năm 1807, trong một gia đình có truyền thống làm nghề thủy thủ. Năm 15 tuổi, Garibaldi theo cha lênh đênh trên các đại dương, nhưng đam mê của ông là nghiên cứu các phong trào cách mạng. Năm 1832, ông ủng hộ phong trào cách mạng ở nước Ý do Matzni lãnh đạo. Hai năm sau, ông chỉ huy một đội tàu hộ vệ tiến về Genaya để ủng hộ phong trào cách mạng non trẻ ở đây nhưng đã bị bắt và kết án tử hình. Ông trốn thoát sang Nam Mỹ mang theo bầu lửa nóng của cách mạng.

Năm 1836-1843, ông chỉ huy một đội tàu chống lại người Brazin, rồi đưa quân sang Argentina, Urugoay và trở thành sĩ quan quân đội tự lập. Giai đoạn này, Garibaldi hoàn thiện được các chiến thuật, nghệ thuật chiến tranh của riêng mình. Ông kêu gọi người Ý lưu vong tham gia quân đội của ông. Năm 1848, ông nghe tin cách mạng giành độc lập của nhân dân Ý bùng nổ, phong trào phục hưng lan rộng nên Garibaldi quay về và thành lập đội quân áo đỏ tình nguyện khoảng 3.000 người. Tại đây, ông bắt đầu triển khai lối đánh du kích chống lại quân xâm lược Áo. Địa bàn hoạt động của đội quân áo đỏ trải dài từ miền Bắc nước Ý đến miền Nam Thụy Sĩ. Một năm sau, ông cùng Matzni tấn công vào Roma, chống lại quân Pháp đang âm mưu phục hồi sự thống trị của Giáo hội La Mã. Năm sau, ông lại tổ chức khởi nghĩa chống lại người Áo tại vùng núi Alpes rồi giải phóng đảo Sicile. Tháng 2-1861, nước Ý được giải phóng, ông trở thành người anh hùng dân tộc trên bán đảo hình chiếc ủng.

Tháng 7-1861, Tổng thống Mỹ Arabham Lincoln trao cho Garibaldi quyền thống lĩnh quân đội liên minh viễn chinh chống lại quân đồng minh đang thành lập ở miền Nam Hoa Kỳ. Tuy nhiên, do thất vọng việc Tổng thống Mỹ không xóa bỏ chế độ nô lệ cũng như không phong chức thống soái tối cao nên ông trở về London (Anh).

Năm 1870, chiến tranh Pháp - Phổ bùng nổ, Garibaldi đưa hai con trai đến cứu viện cho Pháp. Sau khi đánh chiếm được thành La Mã, ông được bầu vào nghị viện Ý. Năm 1876, Garibaldi rút lui khỏi chính trường vì quan điểm ủng hộ chủ nghĩa xã hội, ủng hộ công nhân giành quyền lợi, giải phóng phụ nữ hay bình đẳng giữa các dân tộc... không được các nghị viên tán đồng. Dù vậy, sau khi rút khỏi chính trường, ông thường tổ chức diễn thuyết bày tỏ các quan điểm trên. Tháng 6-1882, ông trút hơi thở cuối cùng tại Caprera, thọ 75 tuổi trong sự tiếc thương vô hạn của nhân dân các nước châu Âu.

Lịch sử quân sự thế giới đánh giá Garibaldi là một cao thủ trong chiến tranh du kích. Trong suốt cuộc đời chinh chiến từ châu Âu sang Nam Mỹ, tài năng của ông đã được thể hiện qua từng trận đánh, lối đánh. Bên cạnh đó, ông còn để lại cho thế giới loài người về tinh thần dân tộc và ý thức độc lập dân tộc sâu sắc. Những nơi mà Garibaldi đặt chân đến, nhân dân vinh danh ông là nhà ái quốc vĩ đại, đồng thời còn là nguồn động lực vô biên trong sự nghiệp thống nhất nước Ý. Với những công trạng và tư tưởng của mình, Garibaldi trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng không chỉ nước Ý mà lan rộng ra khắp thế giới. 

Tấn Phong