Giữ vững thương hiệu sản phẩm tiêu sạch

BP - Giới thiệu với chúng tôi Câu lạc bộ (CLB) sản xuất tiêu sạch bền vững do ông Phan Chính Thuần làm Chủ nhiệm ở ấp Hiệp Hoàn A (ấp có 2 CLB tiêu sạch), ông Lê Văn Hiệp, Chủ tịch Hội Nông dân xã Lộc Hiệp (Lộc Ninh) tự hào: Với hơn 80% sản phẩm bán cho Công ty TNHH chế biến gia vị Nedspice Việt Nam đạt loại A, các thành viên CLB đã đáp ứng nhu cầu thị trường hiện nay về an toàn vệ sinh thực phẩm. CLB đã đi đúng chủ trương của Đảng, Nhà nước về tái cơ cấu nông nghiệp là xây dựng nền nông nghiệp xanh, sạch, đáp ứng thị trường trong và ngoài nước.

TỪ MỘT LẦN KHÔNG GIỮ CHỮ “TÍN”

Giới thiệu với chúng tôi xuất xứ CLB sản xuất tiêu sạch, Chủ nhiệm Phan Chính Thuần nhớ như in dấu ấn của lần đầu “tập” làm quen với phương thức sản xuất có sự liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp. Năm 2013, Dự án phát triển sản xuất chuỗi cung ứng hồ tiêu bền vững do Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), Tổ chức Phát triển Hà Lan Rainforest Allance (R.A), Công ty TNHH chế biến gia vị Nedspice Việt Nam liên kết thực hiện, thí điểm ở 2 huyện Lộc Ninh, Bù Đốp. Hiệp Hoàn A là vùng trồng tiêu trọng điểm của Lộc Hiệp được chọn xây dựng 2 CLB.

Vườn tiêu 300 trụ giống Vĩnh Linh của gia đình ông Phan Chính Thuần thí điểm tưới nhỏ giọt và thực hiện nghiêm ngặt 10 tiêu chí R.A

Ông Thuần kể, do nhận thức hạn chế và chưa hiểu hết lợi ích của liên kết “2 nhà” nên ông và các thành viên trong CLB nghĩ rằng, đây chỉ là hoạt động mang tính hình thức, sản xuất theo quy trình thế nào đều do nông dân quyết định, miễn có sản phẩm nhập vào kho doanh nghiệp theo hợp đồng đã ký. Kết thúc mùa thu hoạch 2013-2014, ông Thuần và các thành viên CLB bị Công ty Nedspice loại bỏ vì không tuân theo 10 tiêu chí sản xuất tiêu sạch R.A.

Rút kinh nghiệm vụ đầu tiên triển khai dự án, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư và Công ty Nedspice đã sâu sát hơn với người trồng tiêu trong tập huấn, hướng dẫn quy trình sản xuất, đáp ứng các tiêu chí của dự án. Theo đó, ông Thuần và những người trồng tiêu ở Hiệp Hoàn A nhận thức được lợi ích của sản xuất tiêu sạch bền vững như: Bảo vệ môi trường, sức khỏe người sản xuất, tránh nguy cơ nhiễm bệnh hiểm nghèo do lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật; sản phẩm sạch cho người tiêu dùng và cũng là yêu cầu của thị trường. Đặc biệt, với sự hỗ trợ của dự án phân tích mẫu đất, nước, qua đó người trồng tiêu biết được đất có phù hợp với tái canh cây tiêu không? Đất thiếu chất gì để bón phân phù hợp, giúp cây tiêu phát triển tốt, bền vững.

Được sự chấp nhận của dự án, CLB Hiệp Hoàn A “tái sinh” từ tinh thần tự nguyện của những thành viên bị loại bỏ, với cam kết thực hiện đúng tiêu chí quy trình sản xuất tiêu sạch chứng chỉ R.A.  Vì vậy, CLB Hiệp Hoàn A có 24 thành viên, diện tích 47 ha, trong 3 mùa vụ liên tiếp đều được dự án tặng danh hiệu đơn vị xuất sắc, với trên 80% sản phẩm đạt loại A (sản phẩm đạt loại A được Nedspice thưởng thêm 3.000 đồng/kg). Chủ nhiệm Phan Chính Thuần cho biết, mùa thu hoạch tiêu năm 2016-2017, CLB hợp đồng bán cho Nedspice 69 tấn tiêu, đến thời điểm đầu tháng 5 đã có 60% ký gửi vào kho công ty để chờ giá tốt, dự kiến kết thúc mùa vụ năm nay, CLB bán vượt 15% sản lượng để nhận thưởng thêm 500 đồng/kg theo hợp đồng Nedspice ký kết.

TỰ TIN THÀNH LẬP hợp tác xã KIỂU MỚI

Những ngày đầu tháng 5, ở ấp Hiệp Hoàn A, nông dân tích cực thu hoạch vụ chính tiêu giống Lộc Ninh. Dẫn chúng tôi đi thăm mô hình trồng tiêu điểm của CLB, ông Thuần phấn khởi, năm 2016, với uy tín sản xuất sản phẩm sạch, CLB được Dự án We Care (Hỗ trợ chuyển đổi kỹ thuật thông qua an ninh lương thực) tài trợ nhà sấy năng lượng mặt trời với diện tích 50m². Ngoài sấy tiêu, nhà sấy còn giúp nông dân sấy bắp, trái cây nhanh, giảm tỷ lệ hao hụt so với phơi nắng, bảo đảm chất lượng.

Việc thành lập các câu lạc bộ tiêu sạch ở huyện Lộc Ninh đã đi đúng chủ trương của Đảng, Nhà nước về xây dựng nền nông nghiệp xanh, sạch, đáp ứng thị trường trong và ngoài nước - Ảnh: H.T

17 năm trồng tiêu, ông Thuần có hơn 2.000 trụ, trong đó 300 trụ tiêu giống Vĩnh Linh năm đầu cho trái bói đang được chọn thí điểm hệ thống tưới tự động nhỏ giọt và áp dụng nghiêm quy trình sản xuất theo tiêu chí R.A để các thành viên CLB học tập, làm theo. Hiện vườn tiêu 800 trụ giống Lộc Ninh trồng năm 2000 của vợ chồng ông Phan Chính Ước, bà Tăng Thị Thấm (65 tuổi) đang vào chính vụ thu hoạch. Ông Ước cũng là thành viên CLB tiêu sạch Hiệp Hoàn A. Ông cho biết: “Từ Hưng Yên vào Hiệp Hoàn A lập nghiệp năm 2000, vợ chồng tôi tham gia các lớp tập huấn để học cách trồng tiêu bền vững. Vụ năm nay vườn tiêu đã 18 tuổi, giảm năng suất chỉ còn 0,8kg/trụ. Vợ chồng tôi quyết định không tái canh mà để thu cho đến hết chu kỳ cây tiêu”.

Anh Nguyễn Văn Đoài, Chi hội phó Chi hội nông dân ấp Hiệp Hoàn A, kiểm soát viên CLB tiêu sạch cho biết, trong ấp có nhiều vườn tiêu giữ được tuổi thọ 15-17 năm như vườn nhà ông Ước, nhờ người trồng tiêu không lạm dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật trong chăm sóc. Cụ thể, sau thu hoạch, nông dân vệ sinh vườn, rửa vườn, sau 1 tháng bón phân đợt đầu để khôi phục cây. Trong quá trình chăm sóc chỉ phun thuốc trừ sâu, diệt nấm 1 lần cách 6 tháng trước khi thu hoạch. Từ khi có CLB tiêu sạch, thành viên đều thống nhất không sử dụng các hoạt chất cấm trong chăm sóc hồ tiêu như carbendazim, thuốc diệt cỏ cháy. Nhờ đó, sản phẩm của CLB luôn đạt trên 80% loại A (cao nhất trong dự án sản xuất tiêu sạch bền vững). Ngoài thực hiện đúng 10 tiêu chí sản xuất tiêu sạch R.A, CLB quán triệt các thành viên là không mua sản phẩm bên ngoài CLB trộn vào tiêu của gia đình bán cho công ty; không bán tiêu trong dự án đã ký kết với công ty cho đại lý, tiểu thương thu mua bên ngoài... 

Những ngày đầu tháng 5, các thành viên CLB tiêu sạch Hiệp Hoàn A khẩn trương thống nhất các tiêu chí để ra mắt hợp tác xã (HTX) kiểu mới: sản xuất - dịch vụ hồ tiêu với tên gọi HTX Hiệp Tiến (hiệp sức tiến lên). Chủ nhiệm CLB Phan Chính Thuần được bầu làm Giám đốc HTX. Từ uy tín hoạt động của CLB đã có thêm 8 hộ trồng tiêu xin được vào HTX tiêu sạch Hiệp Tiến (32 thành viên sáng lập). Ông Thuần tự hào: “Giữ được chữ tín trong sản xuất nông sản sạch, HTX Hiệp Tiến mong muốn sẽ mở rộng diện tích trồng tiêu ra địa bàn toàn ấp. Có sản phẩm sạch đáp ứng nhu cầu thị trường, hồ tiêu của HTX trong tương lai sẽ không “ế”, kể cả khi cung vượt cầu. Ngoài Công ty Nedspice, hồ tiêu Hiệp Hoàn A chắc chắn sẽ có nhiều công ty khác tìm đến liên kết để có sản phẩm sạch, phục vụ nhu cầu chế biến, xuất khẩu”.

Phương Hà