Giải pháp nào thu hồi nợ thuế hiệu quả?

BP - “Chỉ ngành thuế thôi sẽ không đủ khả năng giải quyết triệt để bài toán nợ thuế như hiện nay. Muốn thu hồi nợ thuế phải có giải pháp mang tính tổng lực. Vì vậy, rất cần sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của các cấp, ngành và địa phương” - Cục trưởng Cục Thuế Trần Văn Hướng cho biết.

NỢ THUẾ CÓ CHIỀU HƯỚNG TĂNG

Theo Cục Thuế, đến hết tháng 5-2017, tổng nợ thuế còn lại của các doanh nghiệp (DN), đơn vị trên địa bàn tỉnh là trên 1.249 tỷ đồng. Trong đó số nợ khó thu lên đến 896 tỷ đồng, nợ có khả năng thu 352 tỷ đồng. Thống kê cho thấy, nhiều đơn vị, DN thuộc nhiều thành phần nợ lớn (từ 2 tỷ đồng trở lên) có khả năng thu chiếm gần 200 tỷ đồng và tiền nợ phạt chậm nộp thuế trên 110 tỷ đồng. Nguyên nhân nợ thuế là do tình hình sản xuất - kinh doanh của DN gặp nhiều khó khăn trong những năm trước chuyển sang. Tuy nhiên, cũng không ít DN chây ỳ, cố tình chiếm dụng tiền thuế hay DN được gia hạn thuế nhưng hết thời hạn vẫn không nộp. Có DN ngưng hoạt động, bỏ trốn và không đóng thuế. Ông Trần Văn Hướng cho rằng, cơ chế chính sách còn nhiều hạn chế cũng là nguyên nhân gây nợ đọng thuế. Bởi một số biện pháp cưỡng chế, như kê biên tài sản lại không đạt hiệu quả trong thực tế khi tài sản của nhiều DN có số tiền nợ thuế lớn, kéo dài đã được thế chấp hoặc trị giá không cao. Hay nhiều DN đã rút khỏi địa điểm đăng ký kinh doanh mà đơn vị quản lý thu thuế không biết.

Doanh nghiệp thực hiện tốt nghĩa vụ nộp thuế góp phần vào sự phát triển của tỉnh. Trong ảnh: Hoạt động sản xuất tại một doanh nghiệp trong Khu công nghiệp Minh Hưng - Hàn Quốc, huyện Chơn Thành (Ảnh minh họa) - H.C

Bất cập nữa là chủ DN này lại lập DN khác dễ dàng vì Luật DN hay Luật Quản lý thuế không quy định việc chủ thể nợ thuế không được lập DN mới. Trong khi đó, theo ngành thuế việc thực hiện cưỡng chế nợ thuế bằng biện pháp trích tài khoản ngân hàng gặp nhiều khó khăn do DN nợ thuế chuyển sang giao dịch tiền mặt và cơ quan thuế chủ yếu chỉ nắm được số tài khoản không có dư hoặc số dư nhỏ không đủ thực hiện cưỡng chế. Ngoài ra, chế tài xử lý các DN nợ thuế cũng chưa nghiêm bởi luật quy định hành vi được coi là trốn thuế khi trốn từ trên 100 triệu đồng trở lên, nhưng nợ thuế ở mức nào, thời hạn bao lâu thì chưa quy định vào tội trốn thuế để truy tố.

Thu ngân sách nhà nước (NSNN) 6 tháng đầu năm 2017 tăng 27% so với cùng kỳ, đạt 54% dự toán HĐND tỉnh thông qua. Một trong những biện pháp tăng thu, bù đắp sự thiếu hụt ngân sách là dựa vào việc thu hồi các khoản nợ đọng thuế. Vì vậy, các biện pháp quản lý nợ được ngành thuế tỉnh thực hiện nghiêm túc và cương quyết, áp dụng đầy đủ các biện pháp cưỡng chế nhằm thu hồi nợ thuế, phấn đấu giảm số nợ thuế năm trước chuyển sang và hạn chế tối đa số nợ thuế mới phát sinh. 5 tháng đầu năm 2017, toàn tỉnh đã thu nợ 738 tỷ đồng, trong đó thu nợ năm 2016 chuyển sang 68,5/98 tỷ đồng, đạt 70% chỉ tiêu giao và thu nợ phát sinh 669,5 tỷ đồng. 

Ông Trần Văn Hướng cho biết, việc xác minh thông tin về tài khoản, hóa đơn để tiến hành cưỡng chế thuế đã thu hồi khá nhiều khoản nợ thuế vào NSNN, nhưng nợ thuế vẫn chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt”. Nhất là một số huyện, thị xã chưa thật sự quyết liệt vào cuộc đôn đốc thu nộp NSNN, như: Đồng Phú, Chơn Thành, Hớn Quản, Bù Gia Mập, Đồng Xoài cùng một số DN có nợ thuế lớn, dây dưa nhưng chưa có biện pháp hữu hiệu để giải quyết. Một trong những lý do khiến nợ thuế gia tăng còn phải kể đến việc thực hiện các kiến nghị của kiểm toán nhà nước buộc phải đưa vào quản lý nợ đối với tiền sử dụng đất, thuê đất của các dự án còn vướng về bồi thường giải tỏa hoặc dự án đang chờ xử lý miễn, giảm, bù trừ nhưng chưa xử lý được.

“BÊU TÊN” CÓ HẾT CHÂY Ỳ?

Tại cuộc họp Ban chỉ đạo chống thất thu và đôn đốc thu nộp NSNN trên địa bàn tỉnh ngày 28-6 vừa qua, nhiều ý kiến cho rằng, cần “bêu tên” các DN nợ đọng, chây ỳ nộp thuế lên phương tiện truyền thông đại chúng. Thực tế cho thấy, những năm qua, các địa phương như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đã “điểm danh” công khai những DN nợ thuế và số tiền được nộp vào ngân sách tăng cao. Không những vậy, khi các DN này đã thực hiện nhiệm vụ tài chính với Nhà nước còn được các cấp, ngành kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, tạo thuận lợi trong sản xuất - kinh doanh. Ngành thuế ở đây còn thống kê được con số chính xác về số nợ không có khả năng thu của DN báo cáo Tổng cục Thuế trình Chính phủ cho khoanh, xóa nợ.

Bàn về vấn đề này, nhiều thành viên ban chỉ đạo cho rằng, việc công khai danh tính DN nợ thuế là một trong những giải pháp hữu hiệu trong thu hồi nợ đọng. Tuy nhiên, Bình Phước đang “trải chiếu hoa” mời gọi DN đến địa phương, việc “bêu tên” sẽ ảnh hưởng đến cơ hội thu hút đầu tư. Vì vậy, chưa nhất thiết phải “bêu tên” mà chỉ “điểm danh” nội bộ để UBND tỉnh chỉ đạo xử lý.

Trong hội nhập kinh tế quốc tế, tìm đối tác đầu tư của các tập đoàn, DN lớn trong và ngoài nước với DN địa phương, việc đầu tiên họ tìm hiểu là đơn vị đó có nợ thuế hay không? Đại diện chủ đầu tư cơ sở hạ tầng một khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh cho rằng, trong làm ăn, DN nợ ngân hàng là chuyện bình thường, nhưng nợ thuế và chây ỳ không thực hiện nghĩa vụ thuế là điều phải xem xét. Bởi trong những đơn vị dây dưa mà ngành thuế chưa có giải pháp thu hồi nợ này có không ít DN đủ khả năng tài chính thực hiện nghĩa vụ thuế. Và, cơ quan quản lý chưa công bố các đơn vị, dự án nợ thuế nghĩa là còn dung túng cho DN chây ỳ nợ thuế.

ĐỒNG LOẠT CÁC GIẢI PHÁP CHỐNG NỢ THUẾ

Trong năm 2016, Cục Thuế đã ban hành 15.872 lượt thông báo nợ thuế và thực hiện cưỡng chế 841 trường hợp bằng biện pháp trích tài khoản, thông báo hóa đơn hết giá trị, đề nghị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh... Kết quả tăng thu cho NSNN từ công tác thất thu 65,2 tỷ đồng, thu nợ 2.154 tỷ đồng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ tài chính được HĐND và UBND tỉnh giao. 5 tháng đầu năm 2017, ngành thuế đã thực hiện 283 cuộc kiểm tra, xử lý truy thu, phạt 223 DN; 13 cuộc thanh tra, ban hành 57.498 lượt thông báo nợ thuế... Từ đó đã thu được 1.831 tỷ đồng nộp NSNN, đạt 43% dự toán HĐND tỉnh giao, tăng 19% so với cùng kỳ. Do vậy, trong năm 2017, cục được điều chỉnh giao thực hiện dự toán thu ngân sách 4.780 tỷ đồng.

Gặp gỡ, đối thoại và hỗ trợ DN phát triển sẽ giảm dần DN nợ thuế kéo dài (Ảnh: Sản xuất loại vật liệu mới thay thế gạch truyền thống trong lĩnh vực xây dựng)

Ông Trần Văn Hướng cho biết thêm: Để hoàn thành mục tiêu đề ra, cục đã rà soát các chỉ tiêu để tăng thu và tập trung thu dứt điểm các khoản nợ thuế; chỉ đạo các phòng, chi cục trực thuộc tăng cường và thực hiện linh hoạt các biện pháp thu nợ, cưỡng chế nợ thuế; phối hợp các sở, ngành, chính quyền địa phương trong việc quản lý người nộp thuế, hạn chế tình trạng trốn, gian lận thuế; phối hợp với cơ quan công an trao đổi thông tin, điều tra làm rõ các trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật thuế, xử lý nghiêm DN bỏ địa chỉ kinh doanh, cố ý chiếm đoạt tiền thuế.

T.Mảng