Giá điều thô nguyên liệu tăng

BP - Từ cuối tháng 9 đến nay, giá điều thô nguyên liệu tăng cao nhưng nông dân không còn điều bán. Một mùa điều bội thu cả năng suất và minh bạch giá cả. Đó cũng là mong ước của nông dân khi doanh nghiệp điều đang bắt đầu quay lại nguyên liệu trong nước vì đã phải nhậm trái đắng với điều nhập khẩu…

CẤT TRỮ ĐIỀU LÃI LỚN

Mùa điều năm 2013-2014, doanh nghiệp (DN) thu mua điều thô của nông dân với giá tương đối ổn định. Cụ thể, giá đầu mùa 27 ngàn đồng/kg, giữa mùa 23 ngàn đồng, cuối mùa là 19-20 ngàn đồng và bình quân cả vụ là 23 ngàn đồng/kg. Đây cũng được coi là năm giá chênh lệch đầu và cuối vụ không lớn, nhờ trong suốt mùa thu hoạch điều (gần 3 tháng) không có mưa và DN không lấy lý do giá giảm vì chất lượng hạt điều đen, lép.

Trước đây, vào quý 4 (giáp hạt) giá điều thô nông dân cất trữ tăng cao do DN tăng tốc sản xuất phục vụ thị trường Noel và tết dương lịch của Mỹ, EU. Tuy nhiên, từ năm 2010 đến 2013, quy luật này đã bị phá vỡ, giá điều thô giảm đột ngột trong tháng 9 và tháng 10 khiến nhiều nông dân cất trữ điều lỗ nặng. Nguyên nhân, do DN có nguyên liệu từ nguồn nhập khẩu châu Phi (chính vụ tháng 4, tháng 5). Mùa điều năm 2013, 2014, nông dân đã không mặn mà cất trữ hạt điều chờ giáp hạt như những năm trước. Trừ một số rất nhỏ tiểu thương trữ điều mong giá tăng.

Từ cuối tháng 9 đến nay, giá điều thô trong nước đột ngột tăng cao. Theo thông tin của Hiệp hội Điều Việt Nam (Vianacas), giá điều thô bình quân hiện đang được giao dịch là 37-38 ngàn đồng/kg, cao hơn đầu tháng 9 khoảng 8.000-9.000 đồng/kg. Chị Nguyễn Thị Hạnh, tiểu thương ở khu phố Tân Xuân, phường Tân Xuân (TX. Đồng Xoài) cho biết: Điều đẹp ở Bình Phước được một số tiểu thương và đại lý tuyển chọn cất giữ (150 hạt/kg). Đầu tháng 10 đến nay giá 43-45 ngàn đồng/kg nhưng không còn vì đã bán hết vào cuối tháng 8 đầu tháng 9, khi giá điều nhích lên.

NÔNG DÂN MONG ĐƯỢC MÙA Và MINH BẠCH VỀ GIÁ

Theo Vianacas, sở dĩ giá điều thô cao là do lượng điều thô tồn kho ít mà nhu cầu điều nhân của khách hàng đang tăng. Đa số DN không có hàng để đáp ứng. Mặt khác, tình trạng nhiều DN điều Việt Nam đã và đang bị nhà xuất khẩu châu Phi “chơi xấu”, trộn lẫn điều sâu, cũ vào điều mới, giao hàng không đúng hợp đồng.

Ở Đông Nam Á, Indonesia đã vào vụ thu hoạch điều nhưng giá cao và DN Việt Nam khó mua hàng cũng đã đẩy nhà máy chế biến điều Việt Nam trong tình trạng thiếu nguyên liệu buộc phải đẩy giá lên.

Mùa điều năm 2013-2014 được mùa hơn những năm trước với năng suất và sản lượng tăng khoảng 15%. Năm 2014, Vianacas đặt mục tiêu xuất khẩu điều nhân và các sản phẩm từ điều thô chế biến khoảng 2,2 tỷ USD, trong đó điều nhân khoảng 1,8 tỷ USD. Điều thô nguyên liệu dự kiến là 1 triệu tấn, trong đó trong nước khoảng 350.000 tấn còn lại nhập khẩu (năm 2013 Việt Nam nhập 651.000 tấn).

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 9 tháng năm 2014, Việt Nam xuất khẩu 225.000 tấn nhân điều, kim ngạch đạt 1,46 tỷ USD, tăng 19,6% về lượng và 21,8% giá trị so năm 2013. Trong 9 tháng, Việt Nam nhập khẩu 500.000 tấn điều thô. Nếu 4kg điều thô cho 1kg điều nhân thì 225.000 tấn nhân cần 900.000 tấn điều thô nguyên liệu. Như vậy, trừ số liệu nhập khẩu 500.000 tấn thì DN chế biến đã sử dụng hết 400.000 tấn nguyên liệu trong nước và điều thô trong kho đã được vét hết.

 Như vậy, năm 2014, khi giá cao su giảm sâu, tồn kho lớn do cung vượt cầu thì ngành điều vẫn tăng trưởng mạnh cả về lượng và giá trị. Có nghĩa là thị trường xuất khẩu điều vẫn thuận lợi. Vianacas dự báo năm 2015 chế biến và xuất khẩu điều nhân sẽ tiếp tục tăng trưởng.

Hiện điều sản xuất ở Việt Nam vẫn được khách hàng đánh giá cao nhất về chất và lượng. Theo nhận định của chuyên gia ngành điều, vụ 2014-2015, khả năng giá điều thô của nông dân trong nước sẽ tốt hơn niên vụ trước. Dự báo, giá điều thô tươi trong vụ 2014-2015 bình quân đạt khoảng 25 ngàn đồng/kg.

Tại hội thảo “Mùa điều bội thu” do UBND tỉnh Bình Phước phối hợp Vianacas tổ chức ngày 16-10 vừa qua, nhiều nông dân mong muốn “được mùa và giá cao”. Ông Võ Hùng Chiến, nông dân trồng điều giỏi có tổng diện tích 115 ha ở thôn Khắc Khoan, xã Phú Nghĩa (Bù Gia Mập) cho rằng, giá cả phụ thuộc vào thị trường, chỉ mong DN điều minh bạch về giá và không bắt tay để mua rẻ khi được mùa hoặc vào chính vụ. Bởi chế biến, xuất khẩu điều đều là DN tư nhân và giá cả nguyên liệu đều do DN quyết định.                

Phương Hà