Đồng Xoài gặp khó trong thu nợ tiền sử dụng đất

BP - Hiện nay, ngoài khoản thu ngân sách mang tính bền vững của thị xã Đồng Xoài từ thuế công thương nghiệp ngoài quốc doanh, thì nguồn thu từ tiền sử dụng đất và các khoản thu khác liên quan đến đất đang chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu thu ngân sách thị xã. Nguồn thu này đã và đang góp phần lớn để thị xã có thêm nguồn lực đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng đô thị. Tuy nhiên, hiện tình trạng nợ tiền sử dụng đất và nợ các khoản thu liên quan đến đất ở thị xã ngày càng tăng.

Hàng ngàn hộ nợ tiền sử dụng đất

Số liệu của Chi cục Thuế thị xã Đồng Xoài cho thấy, đến ngày 31-12-2017, tổng số tiền sử dụng đất mà các tổ chức, cá nhân còn nợ chưa nộp vào ngân sách lên đến 323 tỷ 852 triệu đồng. Chi cục trưởng Chi cục Thuế thị xã Trần Quang Vinh cho biết, số tiền sử dụng đất mà các tổ chức, cá nhân nợ đọng cộng dồn từ các năm trước. Có 1.044 tổ chức, cá nhân chủ yếu là hộ gia đình nợ đọng các khoản tiền sử dụng đất, gồm: đất tái định cư 89 hộ với 6,179 tỷ đồng; đất hợp thức hóa 74 hộ với 11,628 tỷ đồng; nhiều nhất là tiền chuyển mục đích sử dụng đất, với 860 hộ và số tiền nợ lên đến 289,199 tỷ đồng. Còn 21 hộ nợ tiền thuế liên quan đến đất đai khác gần 11 tỷ đồng. Phường có số hộ và số tiền sử dụng đất nợ đọng nhiều nhất là Tân Xuân với 125 hộ nợ đọng và số tiền nợ gần 158 tỷ đồng; kế đến là phường Tân Bình có 177 hộ nợ tiền sử dụng đất các loại với số nợ gần 59 tỷ đồng; phường Tân Phú 147 hộ nợ 36,6 tỷ đồng; Tân Đồng 154 hộ nợ 24,505 tỷ đồng; xã Tiến Thành 164 hộ nợ 14,566 tỷ đồng...

Người dân đến giao dịch thủ tục hành chính về đất đai tại bộ phận một cửa thị xã đồng Xoài

Theo lãnh đạo Chi cục Thuế thị xã Đồng Xoài, hiện tình trạng nợ đọng tiền sử dụng đất của người dân trên địa bàn thị xã diễn ra phức tạp, mặc dù hằng quý, hằng năm cơ quan thuế đã phối hợp các xã, phường rà soát, đôn đốc nhiều lần nhưng việc đôn đốc thu nộp tiền sử dụng đất trong dân rất khó khăn. Trong khi đó hằng năm, đặc biệt là năm 2017, do thị trường đất tại thị xã sôi động, mặt khác tâm lý người dân lo ngại khi thị xã Đồng Xoài lên thành phố giá đất sẽ tăng, nên nhiều người đã tranh thủ làm hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất, hợp thức hóa hoặc nộp tiền đất tái định cư. Tuy nhiên, sau khi cơ quan thuế ra thông báo thuế thì người dân (người nộp thuế) không thực hiện nghĩa vụ tài chính, không nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Tiền phạt chậm nộp nhiều hơn tiền sử dụng đất

Nguyên nhân của tình trạng tiền phạt chậm nộp nhiều hơn tiền sử dụng đất là một số trường hợp trước khi làm hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất không tham khảo hoặc không ước lượng được số tiền phải nộp, nên khi có thông báo thì số tiền sử dụng đất phải nộp vượt quá khả năng tài chính của họ. Do đó người nộp thuế không thực hiện nghĩa vụ tài chính, đành để giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại nơi nộp hồ sơ. Một số trường hợp đã được cấp tái định cư từ các năm trước nhưng không làm thủ tục nộp tiền sử dụng đất ngay mà sau này mới thực hiện. Khi đó sẽ phát sinh số tiền phạt chậm nộp theo quy định. Nhiều trường hợp do thời gian quá lâu nên tiền phạt chậm nộp lớn hơn tiền sử dụng đất, vì vậy nhiều người nộp thuế không có khả năng tài chính để nộp vào ngân sách. Mặt khác, hiện trên địa bàn thị xã có một số trường hợp được cấp tái định cư nhưng không ở tại địa phương, nên không đôn đốc thu được tiền sử dụng đất.

Một khu đất tại ấp Suối Cam, xã Tiến Thành đã chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất  thổ cư để phân lô bán nền

Vấn đề nan giải nhất hiện nay là tiền phạt chậm nộp. Cách tính tiền phạt chậm nộp hiện nay là 0,03%/ngày trên tổng số tiền thuế phải nộp và áp dụng với tất cả trường hợp nộp tiền sử dụng đất. Tuy tỷ lệ % tiền phạt chậm nộp không lớn, nhưng lại tính theo ngày nên số tiền chậm nộp tăng lên rất nhanh. Đặc biệt, với các trường hợp tiền sử dụng đất phải nộp quá lớn, từ vài trăm triệu đến hàng tỷ đồng thì cứ qua mỗi tháng, mỗi năm số tiền phạt sẽ tăng lên chóng mặt.

Nhằm tạo điều kiện cho các hộ chậm nộp thuế có điều kiện nộp tiền vào ngân sách và giảm bớt khoản tiền phạt chậm nộp, Chi cục Thuế thị xã Đồng Xoài đề nghị UBND thị xã hủy các quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính làm căn cứ để chi cục hủy các thông báo nộp tiền sử dụng đất. Đồng thời, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thị xã trả lại hồ sơ cho người dân. Đối với các trường hợp tái định cư, hợp thức hóa còn nợ tiền sử dụng đất đến nay mới thực hiện các thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và có phát sinh tiền phạt chậm nộp, Chi cục Thuế thị xã đề xuất cho người dân được nộp tiền sử dụng đất trước để tránh phát sinh thêm tiền phạt. Khi người dân thực hiện xong nghĩa vụ tài chính (cả tiền sử dụng đất và tiền phạt chậm nộp) thì lúc đó mới cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đề nghị UBND thị xã cho ghi nợ tiền sử dụng đất đối với người đủ điều kiện ghi nợ theo quy định của pháp luật. Riêng dự án của các công ty, doanh nghiệp chây ỳ, không triển khai, không thực hiện nộp tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, đề nghị tỉnh sớm thu hồi giao cho các doanh nghiệp, đơn vị có đủ năng lực tài chính thực hiện và đóng góp vào ngân sách.

Kim Phụng