Độc đáo lễ buộc chỉ cổ tay của người Lào

BP - Trong 5 ngày (từ 30-3 đến 3-4), đoàn công tác của Tỉnh đoàn Bình Phước do Bí thư Tỉnh đoàn Tôn Ngọc Hạnh làm trưởng đoàn đã có chuyến công tác từ thiện, tặng quà, khám bệnh, phát thuốc miễn phí, chuyển giao kỹ thuật chăm sóc điều ghép cho người dân tỉnh Chămpasắk, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào. Dịp này, đoàn đã tham gia lễ buộc chỉ cổ tay - nét đẹp văn hóa của người dân xứ Triệu Voi với đoàn viên thanh niên và nhân dân địa phương.

Trong nét đẹp văn hóa xứ Triệu Voi, lễ buộc chỉ cổ tay (còn gọi là lễ sù khoắn) vừa là lễ vừa là nghi thức không thể thiếu nhằm chúc phúc cho người thân, bạn bè và những người đi xa trở về... Người Lào tin rằng con người có linh hồn (còn gọi là phì). Khi chết, linh hồn vẫn tồn tại, trú ngụ quanh bản làng, nhà cửa, do đó người sống làm lễ sù khoắn cầu cho những linh hồn này phù hộ, che chở, đem lại may mắn cho mọi người. Lễ sù khoắn thường được thực hiện vào dịp lễ, tết trong năm hay cưới hỏi...

Nghi lễ sù khoắn thường thực hiện tại nơi trang trọng nhất trong nhà và được chuẩn bị kỹ. Mâm lễ phải có mạc bênh (mâm hồn) làm bằng lá chuối xanh kết thành hình phễu có cắm bông và chỉ để buộc cổ tay (chỉ màu trắng). Trong mâm lễ còn có típ khẩu (đồ đựng xôi), gà luộc, trứng luộc, bánh kẹo, bông, trái cây, nến... Người Lào hay dùng bông vàng và trắng để trang trí cho mâm lễ cùng rượu trắng, thể hiện sự tinh khiết, trong trắng. Người thực hiện lễ là các thầy cúng (gọi là mó phon).

Đến giờ lành, thường là trước lúc mặt trời lặn (người Lào không làm lễ sù khoắn vào buổi tối), chủ lễ sẽ thắp nến, sau đó mó phon sẽ đọc lời cúng các phì cầu mong các phì về chứng kiến, phù hộ, ban phước cho mọi người. Trong lúc mó phon đọc lời cúng, người ngồi gần đặt tay lên mâm lễ, người ngồi ở xa khẽ chạm vào khuỷu tay người ngồi trước để truyền lời nguyện của mó phon tới tất cả thành viên, làm tăng sự gắn kết giữa các thành viên dự lễ.

Sau khi khấn xong, mó phon sẽ buộc chỉ tay cho người có địa vị cao nhất, sau đó mọi người sẽ cùng lấy chỉ trên mâm lễ buộc cho nhau để cầu phúc. Thường thì khách, người già, gia chủ và phụ nữ sẽ được buộc chỉ nhiều nhất. Người Lào không buộc chỉ tay cho chính mình vì họ quan niệm: phúc của người khác là niềm vui của họ, khi người được chúc phúc, họ sẽ cầu chúc điều tương tự cho bạn.

Kết thúc lễ, gia chủ thường làm tiệc mời mó phon và các vị khách cùng ăn uống. Những người được buộc chỉ sẽ đeo sợi chỉ trên tay ít nhất 3 ngày, với bậc con cháu được cha mẹ buộc chỉ cổ tay sẽ để khoảng 1 năm vì người Lào tin rằng có như vậy những lời chúc mới hiệu nghiệm.

Lễ buộc chỉ cổ tay đã cùng song hành với sự phát triển văn hóa từ xa xưa của đất nước Triệu Voi, thể hiện lòng hiếu khách của người dân Lào với bạn bè. Nét đẹp văn hóa này đã và đang tiếp tục được gìn giữ, phát huy.

Phạm Quang