Điểm tựa của nông dân

BPO - Mặc dù nguồn quỹ hỗ trợ mỗi hộ nông dân chỉ dao động từ 15-80 triệu đồng nhưng các dự án cho vay được sử dụng đúng mục đích đã góp phần cải thiện điều kiện sản xuất, nâng cao thu nhập hội viên. Đặc biệt, các dự án tái canh, cải tạo “trẻ hóa” vườn điều già trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn có vai trò tuyên truyền, thúc đẩy bà con tích cực áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng hạt điều.

Tái canh vườn điều già

Gia đình ông Điểu Noi, dân tộc Mơnông ở thôn 5, xã Đồng Nai, huyện Bù Đăng có 10 ha đất canh tác, chủ yếu trồng điều, một số diện tích đã trồng xen cà phê. Ông Noi cho biết: Vì đa số điều trồng bằng hạt, giống cũ từ những năm 1990 nên cây già cỗi, năng suất thấp, chỉ đạt 2 tạ/ha. Nhiều cây bị tầm gửi quấn quanh thân, sâu đục thân gây hại nên tôi muốn tái canh.

Tháng 6-2018, gia đình ông Noi được Hội Nông dân huyện Bù Đăng tạo điều kiện vay vốn từ Quỹ Hỗ trợ nông dân với số tiền 35 triệu đồng để tái canh vườn điều. Ông Noi đã cắt 2,2 ha điều, thuê thợ khoan lỗ trồng 1.400 cây điều giống PN1. Thăm rẫy điều của hộ ông Noi phía sau trảng cỏ Bù Lạch, chúng tôi khá ngạc nhiên vì mặc dù cây điều mới cao hơn 1m nhưng xòe tán và có nhiều trái, mật độ trồng dày. Giải thích về điều này, ông Noi nói: Vì điều giống PN1 cho trái sớm nên trồng mật độ dày để có thu hoạch ngay. Vụ điều 2020, gia đình tôi được thu 400kg. Sau 4-5 năm nữa, điều lớn và khép tán tôi sẽ tỉa cây để tạo khoảng cách phù hợp.

Chủ tịch Hội Nông dân huyện Bù Đăng Đào Văn Dũng (bìa trái) thăm vườn điều của gia đình ông Điểu Noi (giữa) tái canh tháng 6-2018

Dự án tái canh vườn điều của ông Noi được Hội Nông dân xã Đồng Nai đặc biệt quan tâm, bởi đây được xem là mô hình điểm để bà con dân tộc thiểu số trong xã học tập và áp dụng. Ông Đinh Xuân Hòa, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đồng Nai cho biết: Toàn xã có 3.043 ha điều. Trong đó, 70% diện tích của đồng bào dân tộc thiểu số, phần lớn diện tích điều già, năng suất thấp. Muốn tuyên truyền thay đổi tập quán canh tác của bà con cần có phương pháp cụ thể.

Trẻ hóa vườn điều

Gia đình ông Lê Huỳnh Tài ở thôn 5, xã Đoàn Kết, huyện Bù Đăng có 3 ha điều trồng từ khoảng 30 năm trước. Những thân cây to cả người ôm không hết nhưng kém năng suất khiến ông Tài muốn cải tạo lại vườn điều bằng cách ghép chồi giống mới. Năm 2019, gia đình ông được Quỹ Hỗ trợ nông dân huyện Bù Đăng cho vay 80 triệu đồng để cải tạo 3 ha điều, thời gian thực hiện trong 3 năm. Sau khi thu hoạch, tháng 4-2019, gia đình ông Tài chọn những cây bị sâu bệnh nặng, không ra trái, năng suất thấp cưa trụi. Vị trí cưa cách mặt đất khoảng 1,5-2m, chỉ để lại từ 2-4 nhánh lớn trên 1 thân cây. Tại chỗ cưa, ông bôi thuốc bảo vệ thực vật phòng, chống sâu bệnh gây hại. Sau vài tháng, chồi non bắt đầu mọc ra từ những thân cây, ông Tài giữ lại khoảng 20-30 chồi, phân bố đều theo các hướng của cây đảm bảo cân đối. Khi chồi có 5-7 cặp lá, đường kính từ 1-1,5cm, cao từ 40-50cm không bị sâu bệnh hại thì tiến hành ghép. Ông Tài cho biết: Mỗi vụ, gia đình tôi cưa, cải tạo 1/3 diện tích, số còn lại phải để tiếp tục thu hoạch. Chồi ghép có 2 loại, gồm lấy chồi từ những cây có năng suất, chất lượng tốt, nếu thiếu sẽ mua chồi ghép giống PN1 từ các vườn đầu dòng.

Ông Lê Quang Vinh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đoàn Kết cho biết: Phương pháp ghép chồi nhằm trẻ hóa vườn điều đang được nông dân áp dụng có nhiều lợi thế, không chỉ rút ngắn thời gian chăm sóc, tiết kiệm chi phí mà năng suất cao hơn hẳn so với trước. Năm đầu tiên sau khi ghép, cây đã cho trái bói. Năm thứ 2, dự kiến cho thu khoảng 10-15kg/cây, tương ứng 2.200kg-3.300kg/ha, năm thứ 3 sẽ đạt khoảng 3.500- 3.800kg/ha. Vì vậy, chúng tôi sẽ thực hiện thành công mô hình này, xây dựng thành mô hình điểm để trình diễn, đồng thời tuyên truyền phổ biến, hỗ trợ kỹ thuật ghép để nông dân trong toàn xã áp dụng.