Dấu tích lịch sử ở làng chài Hải Minh

BP - Hải Minh là làng chài trên bán đảo Phương Mai, thuộc phường Hải Cảng, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Làng chài Hải Minh có 2 khu vực, Hải Minh trong và Hải Minh ngoài. Hải Minh ngoài là nơi tập trung sinh sống của phần lớn người dân làng chài. Ngoài đi biển, người dân ở đây còn phát triển sản xuất bằng cách nuôi thêm cá lồng. Làng chài có khoảng hơn 100 căn nhà san sát nhau, hầu hết đều được làm kiên cố để có thể đứng vững trong mùa mưa bão.

Ba mặt của làng chài Hải Minh được bao bọc bởi núi, phía trước mặt là không gian mênh mông của biển, đó là đầm Thị Nại, có hàng trăm chiếc thuyền neo đậu. Ngày xưa, đầm Thị Nại có vị trí chiến lược đặc biệt trong hệ thống phòng ngự quân sự của các triều đại phong kiến Việt Nam. Theo tư liệu lịch sử, dưới thời Tây Sơn (1788-1802), làng chài Hải Minh là vùng đất có nhiều hệ thống đồn lũy, pháo đài án ngữ ngay cửa biển Thị Nại và các loại súng thần công ngăn không cho thuyền nhà Nguyễn từ ngoài biển tiến vào. Ngày nay, làng chài Hải Minh là một trong những địa danh du lịch nổi tiếng của tỉnh Bình Định. Tại đây không chỉ cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, mà còn có những di tích lịch sử của cha ông ta xưa để lại. Những dấu tích này tạo nên nét hấp dẫn rất riêng cho làng chài Hải Minh và là điểm tham quan tìm hiểu lịch sử cho lớp trẻ.

Một góc làng chài Hải Minh - Ảnh internet

Khi đến làng chài Hải Minh, một trong những nơi không thể bỏ qua đó là tượng đài Trần Hưng Đạo. Tượng được khởi công xây dựng năm 1972 và hoàn thành năm 1973, cao 16m. Tượng Trần Hưng Đạo trong tư thế đứng trên thuyền rồng chỉ huy trận Bạch Đằng Giang, với trang phục áo giáp mũ sắt, chân trái đứng trụ, chân phải gác lên mạn thuyền, tay phải chỉ về phương Bắc, tay trái nắm chuôi kiếm đeo ở thắt lưng, trong tư thế chuẩn bị xung trận, khuôn mặt toát lên thần sắc của một vị tướng dũng mãnh, đầy uy lực. Công trình này được xếp hạng di tích lịch sử vào năm 2007, trở thành một biểu tượng của nhân dân Hải Minh nói riêng và Bình Định nói chung. Đây là một công trình đồ sộ, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với vị anh hùng của dân tộc.

Ngoài tượng đài Trần Hưng Đạo, phường Hải Cảng còn có những di tích lịch sử, đó là đồn lũy bằng đá và những pháo đài năm xưa còn sót lại. Đoạn tường lũy này tuy không còn nguyên vẹn và chỉ dài khoảng vài chục mét nhưng nó mang một ý nghĩa về mặt lịch sử rất lớn. Tường lũy này được xây dựng từ thời nhà Nguyễn, là một di tích lịch sử quý giá mà khi đến Hải Minh ai cũng không thể bỏ qua.

Gần làng chài Hải Minh có ngôi chùa Hải Long nổi tiếng. Chùa tọa lạc tại sườn núi tây nam bán đảo Phương Mai, cũng thuộc phường Hải Cảng. Trước mặt chùa là cửa biển Thị Nại, sau lưng chùa bên kia núi là biển, bên phải chùa là Gành Cọp, trường lũy với pháo đài phòng thủ từ xa xưa, đứng sừng sững, bên trái chùa là núi Tam Tòa có đền thờ thần núi rất linh thiêng. Ngọn hải đăng Phước Mai nằm ở chóp mũi bán đảo Phương Mai, được xây dựng cách đây hơn 100 năm cũng là điểm không thể bỏ qua khi về với làng chài Hải Minh.

Cùng với các dấu tích của lịch sử cha ông xưa, thiên nhiên đã ban tặng cho làng chài Hải Minh một cảnh quan tươi đẹp và riêng có. Núi non, mây trời, sông nước và con người như hòa quyện, tạo nên những nét hấp dẫn rất đặc sắc. Khi hoàng hôn buông xuống, hầu hết người dân đều đã có mặt trong làng với các hoạt động thường ngày của gia đình. Ngư dân ở đây cho biết, mùa biển lặng một tháng họ ra khơi đánh bắt, bình quân mỗi ngày cũng được 3-4 triệu đồng. Vào mùa xuân hằng năm, người dân nơi đây tổ chức lễ hội cầu ngư với đầy đủ phần lễ và hội rất sôi nổi. Lễ hội cầu ngư làng chài Hải Minh cũng có kiệu rước, đội trống chiêng, ban nhạc, đội hò bả trạo, hát tuồng, diễn xướng theo nghi lễ... Đến với làng chài Hải Minh, chúng ta không chỉ được khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên, tìm hiểu những di tích lịch sử mà còn cảm nhận được sự mến khách, chân chất, thật thà của người dân làng chài. Du khách sẽ được thưởng thức hải sản tươi sống do các thợ lặn vừa đánh bắt từ biển lên. Hải Minh ngày nay vẫn lưu giữ hình ảnh giản dị về ngôi làng và những con tàu đánh cá dung dị bên bờ biển từng ghi những dấu ấn lịch sử của dân tộc.

Đức Hồng