Đặt tên con là quyền của cha mẹ, nhưng...

BP - Tại kỳ họp lần thứ 8, Quốc hội khóa XIII, trong phiên thảo luận tại hội trường ngày 28-10-2014, đại biểu Nguyễn Thị Nhung (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa) đã đề nghị trong nội dung của Luật Hộ tịch cần quy định nguyên tắc đặt tên và xác định họ, dân tộc cho con sao cho phù hợp với văn hóa, phong tục tập quán của dân tộc Việt Nam, tránh những cái tên xấu, quá dài, không thuần Việt.

Tiếp đó, đại biểu Nhung cũng đã dẫn các trường hợp xảy ra trong thực tế về việc có cha mẹ ở một số địa phương đã đặt tên con do ảnh hưởng của phim Hàn Quốc là “Đinh San U”, hay theo thương hiệu điện thoại như “Cao Nokia”. Cũng có trường hợp đặt tên xấu, tên mất thẩm mỹ, gây mặc cảm hoặc tên quá dài gây phức tạp khi sử dụng như trường hợp tên Nguyễn Đoạn Trường Hận, Nguyễn Văn Lỳ hoặc tên quá dài, khó khăn khi sử dụng, như Lê Hoàng Hiếu Nghĩa Đệ Nhất Lương Tâm Nhân. Đồng tình với ý kiến của đại biểu Nhung, có đại biểu khác còn cho biết ở địa phương mình có người còn đặt tên cho con là Biên Lai Thu Ngân Sách Tỉnh, dù cha/mẹ không mang họ “Biên”.

Cũng theo đại biểu Nhung thì việc quy định như vậy là để tránh tình trạng vì mong muốn của bố mẹ mà họ và dân tộc của con không phù hợp. Ví dụ, cha mẹ là người dân tộc Rắc Lây nhưng lại lấy họ Nguyễn đặt cho con mình. Điều này làm phát sinh họ mới của một dân tộc gây nhầm lẫn, trái phong tục tập quán. Đồng thời, đại biểu Nhung cũng cho rằng, nếu không quy định các nguyên tắc đặt tên, xác định họ, dân tộc... thì nên xây dựng luật mới là “Luật đặt tên” hay quy định cụ thể trong Bộ luật Dân sự sửa đổi sắp tới.

Ý kiến trên của đại biểu Nhung được dư luận đồng tình và cho rằng việc đặt tên con không nên quá dài, quá phức tạp kiểu rồng rắn lên mây. Tuy nhiên, đề xuất trên đây của đại biểu Nhung là không khả thi. Hơn nữa, là người Việt Nam mà đặt những cái tên rất xa lạ như của Anh, Mỹ, Hàn Quốc... thì nghe và nói rất phản cảm. Hơn nữa, những cái tên nửa Tây nửa ta cũng sẽ có những khó khăn nhất định khi làm thủ tục hành chính. Cụ thể là người làm thủ tục sẽ không hiểu đó là người Việt Nam hay người nước ngoài. Lúc đó chính những cái tên không phù hợp với thuần phong mỹ tục đã tự tạo ra sự phức tạp không cần thiết cho chính người mang tên như vậy. Nếu cứ đặt cái tên thuần Việt, rất dung dị từ trước đến nay thì chẳng ai có quyền bắt mình giải trình, lý giải khi đi làm giấy khai sinh.

Tuy nhiên, xem ra ý kiến của đại biểu Nhung rất khó khả thi. Vì bố mẹ, người thân trong gia đình có quyền đặt tên cho con, cháu của mình khi chúng được sinh ra. Thế nhưng không vì thế mà các bậc cha mẹ tùy tiện lấy những cái tên thiếu văn hóa, thiếu thuần phong mỹ tục được. Và thực tế của việc đặt tên con như hiện nay là do chúng ta chưa có văn bản pháp luật nào quy định về việc đặt tên. Đây là lỗ hổng về mặt pháp lý để các ông bố, bà mẹ đặt tên cho con theo ý thích.

Vì vậy, đã đến lúc cần phải có những quy định về việc đặt tên con phải phù hợp với văn hóa dân tộc, không được đặt những cái tên quá dài, ngữ nghĩa của nó quá phức tạp, khó hiểu hoặc tên bằng tiếng nước ngoài, sẽ không thuận lợi cho việc gọi và giao tiếp là được.

Hồ Văn