Đạo đức công vụ và trách nhiệm cán bộ

BP - Tại hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện chương trình nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) diễn ra cuối tuần trước, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Lợi nêu lên một nghịch lý tồn tại lâu nay, đó là doanh nghiệp làm ăn khó khăn, thua lỗ thì cơ quan chức năng không tới thanh tra, kiểm tra để tìm ra nút thắt rồi tích cực cùng doanh nghiệp tháo gỡ, ngược lại, doanh nghiệp làm ăn khấm khá thì thường xuyên bị thanh tra, kiểm tra, gây khó dễ. Đồng chí thẳng thắn nói: “1.500 doanh nghiệp không phát sinh doanh thu lẽ ra phải được kiểm tra để tìm hiểu tại sao không có doanh thu, rồi từ đó đề ra giải pháp hữu hiệu cho doanh nghiệp đứng vững và phát triển, ngược lại doanh nghiệp nào làm ăn được, làm ăn khá thì kiểm tra”.

Ý kiến đánh giá của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy nêu lên 2 nội dung (doanh nghiệp gặp khó khăn thì cơ quan chức năng “ngó lơ” trách nhiệm của mình, doanh nghiệp làm ăn tốt thì bị “vạch lá tìm sâu”, “bới bèo ra bọ” để vòi vĩnh, nhũng nhiễu) nhưng cùng nói về một vấn đề, đó là đạo đức công vụ và trách nhiệm của cán bộ, công chức thực thi nhiệm vụ được giao. Thực tế cho thấy vấn đề này xảy ra ở nhiều lĩnh vực trong mối quan hệ của doanh nghiệp với cơ quan công quyền. Đó cũng là vấn đề được nêu lên rất nhiều trong thời gian qua, ở nhiều cấp, từ trung ương đến cơ sở. Doanh nghiệp phản ánh bị làm phiền không chỉ bởi cán bộ ở bộ, ngành, tỉnh, huyện, mà với cả cán bộ ở xã, phường...

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy nêu lên nghịch lý này trong bối cảnh PCI của Bình Phước xuống thấp nhất từ trước tới nay, xếp thứ 54/63 tỉnh, thành trong cả nước. Đặc biệt là chỉ số “chi phí không chính thức” 4 năm vừa qua giảm dần đều. Cụ thể, năm 2011 đạt 8,62 điểm, đến năm 2015 chỉ có 4,85 điểm và có tới 68,09% số doanh nghiệp được hỏi cho biết họ phải trả thêm các khoản chi phí không chính thức cho cán bộ giải quyết các thủ tục hành chính. Điều đó chỉ ra tình trạng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đang bị nhũng nhiễu là phổ biến. Cũng phải nói thêm rằng, thực tế này không chỉ diễn ra ở Bình Phước mà còn ở các tỉnh, thành trong cả nước, nhưng mức độ, tính chất tại mỗi địa phương khác nhau. Chủ doanh nghiệp “được” lãnh đạo một cơ quan quản lý liên quan đến ngành nghề hoạt động sản xuất - kinh doanh hay đơn vị quản lý hành chính bị “triệu tập” đến dự tiệc, văn phòng luật sư “được” thẩm phán hay tòa án gọi đến “chia vui” để rồi làm “nhiệm vụ” thanh toán tiền... đã không còn là điều xa lạ. Đoàn cán bộ đến thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp chỉ để nhận “tiền bồi dưỡng” rồi về, doanh nghiệp phải chi tiền cho cán bộ chỉ để được nộp thuế nhanh hơn... đã trở nên phổ biến. Đây là những “ung nhọt” trong cơ thể kinh tế và bộ máy hành chính đã được nhận diện và các cấp lãnh đạo, quản lý đã và đang tìm cách khắc phục.

Nhà nước đang nỗ lực cải cách thể chế nhằm không chỉ giúp doanh nghiệp kinh doanh thuận lợi hơn mà còn giúp cơ quan quản lý nhà nước tinh giản bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý. Trước khi có những cải cách rõ rệt và trực tiếp tác động đến hoạt động của doanh nghiệp, của mối quan hệ giữa doanh nghiệp với cơ quan quản lý nhà nước, hay hiệu ứng từ việc sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh luật ở tầm vĩ mô... để không phải tiếp tục “đứng sau” các địa phương khác, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đã đặt ra yêu cầu trước tiên và cấp thiết đối với Bình Phước: Phải nhanh chóng thay đổi tư duy của người lãnh đạo, cơ quan quản lý nhà nước và mỗi cán bộ, công chức rằng không phải là “giúp đỡ” mà là “trách nhiệm” với doanh nghiệp, phải xem việc giải quyết các vấn đề liên quan đến doanh nghiệp là trách nhiệm của mình, chứ không phải mình đang giúp đỡ doanh nghiệp. Việc thanh - kiểm tra đối với doanh nghiệp phải được thực hiện trong sự phối hợp giữa các ngành và chỉ tiến hành tối đa mỗi năm một lần. Đó chính là yêu cầu tất yếu từ thực tiễn phát triển của đất nước, của tỉnh về đạo đức công vụ và trách nhiệm cán bộ, đặc biệt là khi Việt Nam đang hội nhập sâu vào thế giới và chỉ số PCI của Bình Phước đang đứng ở vị trí 54/63 tỉnh, thành phố.

Trần Phương