Đặc sắc lễ Sene Dolta của người Khmer

BPO - Khi về thăm các ấp, sóc hoặc các chùa Phật giáo Nam Tông Khmer vào những ngày dịp lễ Sene Dolta, mọi người sẽ cảm nhận rõ không khí nhộn nhịp, đầm ấm khi người Khmer tất bật gói bánh tét, nấu cốm dẹp và các sính lễ... chuẩn bị vật phẩm dâng lễ.

Đồng bào Khmer, xã Lộc Khánh diễu hành tiễn đưa ông, bà

Lộc Ninh là huyện có đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống và có đến 3 ngôi chùa Khmer gồm: Chùa Sóc Lớn (xã Lộc Khánh ), chùa Srey Odom (xã Lộc Hưng ) và chùa Chà Là (xã Lộc Thịnh ). Trong đó, chùa Sóc Lớn là ngôi chùa Khmer lớn và lâu đời nhất của tỉnh Bình Phước, được xếp vào hạng di tích lịch sử cấp tỉnh.

Lễ Sene Dolta của bà con người Khmer là một trong những nghi lễ mang ý nghĩa rất lớn về lòng hiếu kính, tưởng nhớ đến công ơn sinh thành dưỡng dục của ông bà, cha mẹ những người quá cố đối với con cháu. Lễ này vừa thể hiện nét đẹp truyền thống của đời sống văn hóa, tinh thần trong hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng gắn trong ngôi chùa. Khmer, xã Lộc Khánh nói riêng và đồng bào Khmer tỉnh Bình Phước nói chung.​​

Những năm qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể của huyện luôn quan tâm tới các hoạt động của lễ Sene Dolta. Vì vậy lễ Sene Dolta của đồng bào Khmer huyện Lộc Ninh được tổ chức ngày càng ấm cúng hơn, đời sống vật chất và tinh thần của bà con không ngừng được cải thiện, nhiều hoạt động thăm hỏi bà con dân tộc Khmer, tặng quà tại các chùa Khmer được thực hiện thường xuyên, qua đó, nắm bắt kịp thời những tâm tư, nguyện vọng cũng như những khó khăn của đồng bào Khmer tại các ấp, sóc để có hướng giải quyết, hỗ trợ và giúp đỡ bà con đồng bào.

Các vật lễ được người thân đưa lên chiếc thuyền để gửi đến ông, bà, người quá cố

Lễ Sene Dolta của người Khmer cũng tương tự như lễ Vu Lan báo hiếu vào tháng 7 Âm lịchcủa người Kinh. Đây là nghi lễ quan trọng nhất trong năm có ý nghĩa rước mời tổ tiên, ông bà, cha mẹ về theo “nước”, ghé thăm nhà, người thân.

Theo dân gian: “Tổ tiên, ông bà cha mẹ hay những người đã chết, họ không còn ở trọ “nước” trần gian nữa mà đã về “nước” của họ. Do đó để tưởng nhớ và báo hiếu, con cháu người thân còn sống phải mua sắm lễ vật, bánh trái, hoa quả, nhang đèn và các thứ... Tổ chức nấu cơm, thức ăn, làm bánh... cúng vái mời rước linh hồn họ về thăm nhà và phù hộ, ban phước cho gia đình. Các lễ vật gồm có cơm vắt, thức ăn mặn, đồ ngọt, bánh tét, hoa quả, nước ngọt...

Các Phật tử tham gia chơi nhạc cụ và hát tiễn đưa ông, bà

Trước ngày diễn ra lễ Sene Dolta tầm 15 ngày, các chùa Khmer thường tổ chức nhiều chương trình văn hóa, văn nghệ mang đậm đà bản sắc văn hóa của người Khmer như: nhạc ngũ âm, các điệu múa Lâm Thôn, điệu múa SaDăm, RôBăm, hòa nhạc Ngũ âm....và các hoạt động đan xen, nhằm thể hiện sự biết ơn công đức của tổ tiên, ông bà, cha mẹ, những người đã khuất.

Tập thể đồng bào tham gia diễu hành di chuyển chiếc thuyền ra bàu

Thượng Toạ Thạch Nê, Trụ trì chùa Sóc Lớn cùng các vị sư tụng kinh cầu an trước khi tiễn biệt ông, bà

Song song đó, lễ cầu an cho bản thân, gia quyến và những người còn tại thế. Lễ Sene Dolta được diễn ra trong suốt 3 ngày với nhiều hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo, phong tục, tập quán diễn ra đan xen với nhau hết sức ý nghĩa.

Chiếc thuyền được thả trôi trên nước để tiễn ông, bà về thế giới bên kia