Đa cấp - giấc mơ đổi đời - Bài cuối

BP - Hai năm trở lại đây, đa cấp tràn về tỉnh lẻ, vùng nông thôn. “Con mồi” ưu tiên số một là những người có địa vị xã hội, sẵn uy tín và mối quan hệ rộng. Tiếp đó đến những nông dân chân chất thiếu hiểu biết, nhẹ dạ cả tin, đặc biệt là nhà nông tỷ phú. Gần một năm nay ở xã Phú Nghĩa (Bù Gia Mập) nóng chuyện nông dân bán đất, bán nhà đầu tư vào công ty đa cấp để được lên chức, đoạt tước làm giàu theo kiểu phù phiếm.

>> Bài 1: Một bước lên trời

ĐẠI NÁO NÔNG THÔN

BÁN NHÀ, BÁN ĐẤT - CHUYỆN THƯỜNG!?

Theo tìm hiểu của phóng viên, không chỉ đơn giản là việc mua các liệu trình chăm sóc sức khỏe mà khi bước vào công ty, khách hàng được các trưởng phòng, giám đốc giới thiệu rất nhiều gói khuyến mãi khi đầu tư tiền “khủng”. Số tiền đầu tư được hoàn lại gấp nhiều lần sau khi hết chương trình. 2015 là năm kỷ niệm 16 năm ngày thành lập công ty nên có nhiều chương trình khuyến mãi rất hấp dẫn. Tùy theo chương trình như: Bách điêu hồi triều, linh long hồi xuân, kim mã tỏa sáng... khách hàng sẽ đầu tư và lợi nhuận mỗi gói khác nhau.

Bán nhà, bán đất là chuyện bình thường với nhiều hộ dân ở xã Phú Nghĩa. Nhiều hộ “hiên ngang” bán hết nhà, đất lấy tiền tỷ đóng vào công ty để bắt đầu hành trình làm giàu phù phiếm. Một người dân thôn Tân Lập, xã Phú Nghĩa cho biết: Nhà có nhiều vườn rẫy nhưng ngoài giờ làm vườn, vợ chồng bà D đến nhà người khác để tỉ tê, tư vấn tham gia công ty đa cấp. Tìm được ai, họ lại dẫn ra công ty để giới thiệu sản phẩm, dự hội thảo. Hệ quả là trong xã có rất nhiều nhà treo bảng bán rẫy, nhà để lấy tiền tham gia.

GIẤC MƠ ĐỔI ĐỜI LIỆU CÓ THẬT?

Bà N.T.X ở xã Long Bình (Phú Riềng) có 15 ha cao su cho biết: Tình cờ qua huyện Bù Đốp, tôi gặp người bạn đang làm ở cơ sở Hoàng Vĩnh tại tổ 1, khu phố Thanh Bình, thị trấn Thanh Bình giới thiệu thấy hay và tham gia. Có người đầu vào chỉ đóng hơn 10 triệu đồng nhưng đầu ra được 200 triệu đồng, mua xe mới”. Sau một thời gian, tôi không xây dựng mạng lưới được nên không hoạt động nữa. Sau đó, tôi tham gia công ty bán hàng đa cấp Khát vọng Việt vì tiền đầu vào đóng thấp, sản phẩm dễ bán hơn.

Không phải ai cũng có sức thuyết phục để mời gọi mọi người tham gia. Mặt khác, tiền hoa hồng hưởng khi có người tham gia chỉ là con số nhỏ giọt so với số tiền đã đầu tư. Nhưng, sự mê muội khiến nhiều nông dân lao vào cơn lốc đầu tư đa cấp dẫn đến chuyện bán nhà, đất trở nên quá bình thường. “Bây giờ cao su trượt giá. Đầu tư chăm sóc 1 ha cao su mỗi tháng thu nhập không bằng bên này. Tháng vừa rồi nhóm hoạt động yếu nhưng tôi vẫn được tiền thù lao khoảng 10 triệu đồng, con trai tôi được 20 triệu đồng. Với chức Crystal của chồng thì mức hoa hồng trực tiếp khi bán được một mã là 3 triệu đồng. Tiền hoa hồng được tính đến 9 tầng và gián tiếp hưởng 200 ngàn đồng/mã. Nếu chuyên viên kinh doanh thì tiền hoa hồng trực tiếp khoảng 1,4 triệu đồng, gián tiếp tuyến dưới khoảng 500 ngàn đồng. Cháu tham gia một mã hay nhiều mã cũng được. Nếu tham gia nhiều mã thì những mã kia cắm trực tiếp vào mã chính của cháu và ngay lập tức tháng sau công ty sẽ trả tiền hoa hồng cho cháu” - bà D hướng dẫn.

Thế nhưng, chỉ bằng một phép tính đơn giản hẳn ai cũng biết với số tiền đầu tư một mã để có 1,4 triệu đồng hoa hồng thì tiền bỏ ra ít nhất cũng cả trăm triệu đồng. Hoa hồng càng cao thì tiền mua mã càng lớn. Đó là lý do tại sao một người tham gia mua nhiều mã cắm vào cho mình hay cho người nhà để vừa được hưởng hoa hồng trực tiếp vừa được hưởng hoa hồng gián tiếp nhiều tầng. Không ít hộ tham gia đầu tư lên đến hàng tỷ đồng. Một con số cứ tưởng trong mơ.

Ông Hoàng Văn Hải, Phó bí thư Đảng ủy xã Phú Nghĩa cho biết: Lãnh đạo xã đang rất đau đầu vì chuyện người dân đổ xô bán đất, nhà và đầu tư hết tiền vào bán hàng đa cấp mà không có sự đảm bảo an toàn. Hiện chưa có con số thống kê chính xác đã có bao nhiêu hộ dân trên địa bàn xã tham gia các cơ sở bán hàng đa cấp của Công ty Thiên Ngọc Minh Uy. Nếu không có giải pháp mạnh của ngành chức năng đối với các công ty đa cấp hoạt động theo kiểu biến tướng để móc tiền người dân thì an ninh trật tự ở vùng nông thôn sẽ rất phức tạp. Nếu các cơ sở bán hàng đa cấp sụp đổ, bỏ chạy, sẽ có rất nhiều hộ dân rơi vào cảnh “màn trời chiếu đất”.

TIỀN TỶ ĐI VỀ ĐÂU...?

Ông Phạm Văn Tới, Phó phòng Quản lý kinh doanh (Sở Công thương) cho biết: Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh từ tháng 9-2014 đến nay. Các cơ quan chức năng, chính quyền thường xuyên kiểm tra, giám sát nội dung, chương trình hoạt động của công ty nhưng chưa phát hiện sai phạm. Sở Công thương cũng chưa nhận được ý kiến phản hồi của cơ quan chức năng và các huyện, thị. Để tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng, Sở Công thương đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Văn bản số 3020/UBND-KTTH, ngày 29-9-2015 chỉ đạo các sở, ngành chức năng: Công thương, Y tế, Thông tin và Truyền thông, Công an tỉnh, UBND các huyện, thị xã tăng cường quản lý đối với hoạt động bán hàng đa cấp.

Nhiều năm qua, trên phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin cảnh báo về những vụ vỡ nợ của các cơ sở bán hàng đa cấp thuộc Công ty Thiên Ngọc Minh Uy ở các tỉnh miền Bắc, miền Trung, làm xác xơ quê nghèo. Năm 2014 Báo Bình Phước cũng nhiều lần viết bài phản ánh, đưa tin về cơ sở Hoàng Thắng ở huyện Lộc Ninh làm điêu đứng người dân lỡ đầu tư vào mô hình kinh doanh đồng tiền thật nhưng lợi nhuận ảo.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, giám đốc hiện tại của cơ sở Hoàng Thắng 2 ở thị xã Phước Long là thành viên của cơ sở Hoàng Thắng ở Lộc Ninh. Sau khi thoát ra được số tiền lớn đã về Phước Long mở cơ sở. Câu hỏi đặt ra là tiền tỷ của nông dân nộp vào sẽ về đâu?

Sở Công thương chỉ mới dừng lại ở việc đề nghị UBND các huyện, thị xã chỉ đạo cơ quan chức năng, UBND xã, phường, thị trấn tăng cường giám sát hoạt động tổ chức hội nghị, hội thảo của các công ty bán hàng đa cấp theo đúng quy định của nhà nước. Đồng thời tuyên truyền cho người dân nắm rõ quy định của pháp luật về bán hàng đa cấp để nâng cao nhận thức; chủ động phối hợp với các sở, ngành chức năng theo dõi, nắm bắt tình hình, kịp thời cung cấp thông tin về Sở Công thương để phối hợp xử lý. Còn chuyện phía sau hoạt động của các công ty này vẫn là dấu hỏi lớn, chưa được ngành chức năng nào giải đáp!

Nhóm phóng viên điều tra