Cuộc chiến tranh Pháp - Phổ

BP - Nước Pháp dưới thời của Napoleon III là một cường quốc quân sự ở châu Âu. Napoleon III nắm trong tay quân đội hùng mạnh do người bác của mình để lại nên sẵn sàng gây chiến với các quốc gia khác. Lúc này, nước Pháp đã khống chế phần lớn các nước ở châu Âu. Vì Napoleon III ngày càng tỏ ra ngông cuồng nên Thủ tướng Đức Bismarck cảm thấy đây là một cái gai nhọn cần phải nhổ. Đồng thời, nước Đức sau chiến thắng trước Áo, Đan Mạch cũng cảm thấy cần đánh Pháp để mở rộng ảnh hưởng.

Năm 1868, nữ hoàng của Tây Ban Nha bị lật đổ. Nước Đức thấy thời cơ đánh Pháp đã đến nên Bismarck cho người sang mua chuộc các lãnh tụ khởi nghĩa ở Tây Ban Nha để đưa người em họ của mình là Leopold lên nắm quyền. Napoleon III ra tối hậu thư yêu cầu vua Phổ không được can thiệp vào việc nội bộ của Tây Ban Nha nếu không hai nước sẽ quyết chiến để giải quyết vấn đề. Trước không khí chiến tranh bao trùm khắp châu Âu, Leopold hứa từ bỏ ngôi vua. Được đà, Napoleon III yêu cầu vua Phổ đứng ra làm chứng và có văn bản bảo đảm. Lúc này, vua Phổ đang có kỳ nghỉ mát nên từ chối đề nghị của Napoleon III và gửi một bức điện cho Bismarck yêu cầu vị Thủ tướng của mình không bàn tới vụ việc. Trong lúc nước Pháp đang tổ chức mừng ngày Quốc khánh thì Bismarck công bố nội dung bức điện của nhà vua đã được chỉnh sửa “không tiếp đại sứ Pháp”. Tin này lan truyền đến Pari làm cho Napoleon III thêm quyết tâm đánh Đức.

Giữa tháng 7-1870, Pháp tuyên chiến với Phổ. Cuối tháng, Pháp đưa quân đến Metz để tiến vào Đức. Đầu tháng 8, Đức bắt đầu đánh trả Pháp bằng các chiến dịch quân sự quy mô lớn. Sau 2 ngày, quân Đức đã xóa sổ được 6 sư đoàn quân tiên phong của Pháp. Napoleon III vội vàng trao quyền chỉ huy cho vị tướng dưới quyền còn mình trở về Pari. Tướng Pháp không chống nổi sức tấn công của quân Đức nên đã rút chạy về Sedan. Vua Pháp mang viện binh đến cứu nhưng bị quân Đức vây chặt tại Sedan. Đầu tháng 9-1870, quân Phổ dùng 700 cỗ pháo lớn bắn vào Sedan, quân Pháp rối loạn bỏ đội hình tháo chạy. Napoleon cùng đại quân hơn 10 vạn binh sĩ kéo cờ trắng xin hàng. Tin vua Napoleon III bị bắt, nhân dân Pháp vừa căm giận kẻ gây chiến vừa nhất tề đứng lên chống lại người Đức. Nhiều binh đoàn lê dương được thành lập vội vàng để chặn bước tiến của quân Đức. Cuối tháng 1-1871, thủ đô Pari bị quân Đức bao vây cả bốn phía, người Pháp đề nghị đình chiến để đàm phán đầu hàng. Tuy nhiên, nhiều nơi khác ở Pháp vẫn xảy ra chiến sự chống lại người Đức. Mãi đến giữa tháng 5-1871, cuộc chiến giữa Pháp - Phổ mới chính thức chấm dứt. Nước Pháp phải chịu hoàn toàn phí tổn chiến tranh.

Theo đánh giá, cuộc chiến giữa Pháp và Đức đã chứng minh việc vua Pháp lên ngôi là dựa vào tiếng tăm của người bác là hoàng đế Napoleon I. Chính cuộc chiến này đã làm cho giấc mộng bá chủ đế chế thứ hai của Napoleon bị tiêu tan theo mây khói. Kinh tế Pháp sau chiến tranh rơi vào tình trạng kiệt quệ và mất quyền thống trị ở châu Âu. Còn nước Phổ trở nên hùng mạnh nhờ các khoản bồi thường chiến tranh. Đặc biệt, nhờ có cuộc chiến tranh này, Bismarck đã thống nhất được các bang, liên minh ở phía Bắc thành một nước Đức thống nhất. Chính vì thất bại trong cuộc chiến này mà mâu thuẫn giữa hai nước Pháp - Đức ngày càng bùng phát. Và đây chính là ngọn nguồn của cuộc đại chiến thế giới lần thứ nhất.

T.Phong
(Nguồn: 102 sự kiện tiêu biểu thế giới)