Cuộc chiến tranh 30 năm

BP - Năm 962, Vương triều Habsurg thành lập đế quốc La Mã với lãnh thổ ban đầu gồm Tiệp Khắc, Đức, miền Bắc nước Ý và Thụy Sĩ. Sau đế quốc La Mã ngày một suy yếu và lãnh thổ cũng bị chia năm xẻ bảy thành nhiều vương quốc riêng. Đến thế kỷ thứ XVI, lãnh thổ Đức đã chia thành mấy trăm bang quốc, trong đó có 7 bang mạnh nhất gọi là 7 nước ứng cử để bầu chọn ra một vị hoàng đế trên danh nghĩa. Đến thế kỷ XVII, các bang theo đạo Thiên chúa liên kết thành “Liên minh Thiên chúa giáo”. Liên minh Thiên chúa giáo được sự hậu thuẫn của giáo hoàng và Tây Ban Nha, Ba Lan. Các bang theo Tân giáo thì liên kết thành “Liên minh Tân giáo”. Liên minh này được sự hỗ trợ của Pháp, Đan Mạch, Hà Lan và Thụy Điển.

Cuối tháng 5-1618, tại thủ đô của Tiệp Khắc đã nổ ra một cuộc khởi nghĩa giành chính quyền. Những người khởi nghĩa xông vào hoàng cung truy bắt 2 thành viên của Liên minh Thiên chúa giáo do hoàng đế La Mã phái đến rồi ném qua cửa sổ. Sau sự kiện này, đế quốc La Mã phái quân đi đánh Tiệp Khắc và Tây Ban Nha cũng vào cuộc. Tháng 11-1620, Tiệp Khắc bại trận, Liên minh Thiên chúa giáo đặt nước này dưới sự cai quản trực tiếp của Vương triều Habsurg. Năm 1625, các nước Pháp, Anh ủng hộ Đan Mạch tấn công quân Liên minh Thiên chúa giáo ở Đức. Cuộc chiến kéo dài đến tháng 3-1629, Đan Mạch thất bại phải ký hòa ước đình chiến. Tháng 7-1630, vua Thụy Điển cho quân tấn công Đức và đánh tan quân của Liên minh Thiên chúa giáo tại đây. Các nước thuộc Liên minh Tân giáo đứng về phía Thụy Điển truy quét quân của Liên minh Thiên chúa giáo. Tháng 6-1632, tại trận Lutzen, quân Liên minh Thiên chúa giáo đã giết chết vua Thụy Điển, buộc đối phương phải rút quân. Cùng thời điểm này, ở nước Anh nổ ra cuộc cách mạng của giai cấp tư sản làm rung chuyển châu Âu, buộc Pháp và Thụy Điển phải đình chiến với Liên minh Thiên chúa giáo để phòng bị phong trào trong nước. Ngày 24-10-1648, các bên tham chiến ký Hòa ước Westfalen (Đức) kết thúc cuộc chiến kéo dài 30 năm. Theo đó, một trật tự xã hội mới ở châu Âu được xác lập. Với Hòa ước Westfalen, các nước Thụy Điển, Hà Lan đã được công nhận nền độc lập.

Các nhà nghiên cứu lịch sử thế giới đánh giá, cuộc chiến tranh này kéo dài trong 30 năm đã gây ra sự tàn phá nặng nề với nhiều thành thị và nông thôn bị san bằng, dân số suy giảm nhất trong lịch sử châu Âu. Cuộc chiến đã làm cho đế quốc La Mã thần thánh trên lãnh thổ Đức bị chia cắt thành nhiều vùng, bị suy yếu và không bao giờ hồi phục như trước.

T.Phong
(Nguồn: 102 sự kiện tiêu biểu thế giới)