Cuộc chiến 7 năm

BP - Năm 1740, vua Áo Karl VI chết, do không có hoàng tử nên con gái là Maria van Theresia kế vị. Lúc này, các nước Phổ, Tây Ban Nha, Pháp, Thụy Điển... đã ra sức xâu xé lãnh thổ Áo. Các nước châu Âu không công nhận quyền thừa kế của nữ hoàng Theresia nên gây ra cuộc chiến tranh vương vị hơn 8 năm. Kết quả, vai trò, vị trí của nữ hoàng Theresia tuy được công nhận nhưng Áo đã mất đi rất nhiều lãnh thổ. Trong đó có vùng đất Silesia giàu có bị người Đức chiếm đóng.

Để lấy lại vị thế của nước Áo, nữ hoàng Theresia ra sức cải cách quân đội. Áo bãi bỏ chế độ tuyển quân, thay vào đó là chế độ trưng binh và thuế năm. Đồng thời xây dựng các trường đào tạo sĩ quan, tổ chức lại lực lượng kỵ binh, bộ binh và pháo binh. Song song đó, Áo thực hiện chính sách hòa bình và liên minh với Pháp, Nga để chống Phổ. Theo đó, Pháp và Nga viện trợ cho Áo hơn 8 vạn quân khi có chiến sự xảy ra... Khi đó, người Anh buộc phải liên kết với Phổ để chống lại liên minh Áo, Pháp và Nga. Cuối tháng 8-1756, vua Phổ là Friedrich II đích thân đưa 7 vạn quân tấn công vào Sachsen, mở đầu cho cuộc chiến 7 năm khốc liệt ở chiến trường châu Âu, Ấn Độ và Bắc Mỹ. Sau thắng lợi tại Sachsen, vua Phổ tiến đánh Bohemia, bao vây Praha... Nữ hoàng Theresia tuyên chiến với liên minh Anh, Phổ. Giữa tháng 8-1757, Áo và Phổ dàn quân đánh tại Kollin. Trận này liên quân Áo, Pháp, Nga giành thắng lợi và tổ chức uy hiếp Berlin. Tháng 11-1757, liên quân Áo, Pháp tổ chức đánh Phổ tại Bon, Phổ chiến thắng liên quân và thừa thắng tiến vào lãnh thổ Áo để tái chiếm tỉnh Silesia. Tháng 8-1759, liên minh Nga, Áo đánh đuổi quân Phổ ra khỏi Ba Lan và người Nga chiếm được Berlin vào năm 1760. Tháng 5, sa hoàng chết, người kế vị lại sùng kính hoàng đế Phổ tới mức điên cuồng nên ra lệnh đình chiến với người Đức.

Cũng vì người Nga rút khỏi cuộc chiến nên quân Phổ có cơ hội phản công lại quân Áo. Trong khi đó, Anh và Pháp cũng tổ chức đánh nhau kịch liệt trên chiến trường Bắc Mỹ, Ấn Độ. Năm 1759, Anh đánh bại Pháp và độc chiếm Canada. Năm 1761, Anh đã loại bỏ Pháp khỏi thuộc địa Ấn Độ để độc chiếm đất nước này. Tại chiến trường châu Âu, Áo liên tục gặp thất bại vì quân Phổ không còn bị Nga đe dọa. Tháng 2-1763, các nước tham chiến Anh, Pháp, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha ký Hòa ước Pari. Hai nước Phổ, Áo ký Hòa ước Hubertusburg, cuộc chiến tranh 7 năm kết thúc.

Giới nghiên cứu lịch sử thế giới cho rằng, cuộc chiến tranh tuy chỉ kéo dài 7 năm nhưng đã để lại hậu quả cực kỳ thảm khốc với cái chết của hàng trăm ngàn binh sĩ và dân thường của các nước tham chiến. Đặc biệt, cuộc chiến đã làm cho các nước kiệt quệ về kinh tế, cơ sở vật chất... Với sự thất bại của các nước tham chiến đã vẽ lại cục diện chính trị châu Âu và thị trường các nước thuộc địa làm đảo lộn trật tự thế giới.

T.Phong
(Nguồn: 102 sự kiện tiêu biểu thế giới)