Công tác giải quyết tố cáo nhìn từ thực tiễn

BP - Đảng và Nhà nước ta luôn xác định giải quyết tố cáo là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của các cơ quan nhà nước và là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị; tăng cường trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong giải quyết tố cáo là góp phần phát huy dân chủ, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Trong những năm qua, nhờ tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân đã góp phần tích cực phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật, đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, phục hồi quyền và lợi ích hợp pháp cho công dân và thu hồi về cho nhà nước nhiều tỷ đồng. Tuy nhiên, từ thực tiễn cho thấy, việc công dân lạm quyền để tố cáo vẫn còn nhiều, qua công tác tổng hợp báo cáo việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của tỉnh Bình Phước cho thấy, số lượng tố cáo đúng rất ít. Chỉ tính từ năm 2013 đến tháng 9-2016, trên địa bàn tỉnh Bình Phước tiếp nhận 193 đơn tố cáo, đã giải quyết được 179 đơn. Qua thẩm tra, xác minh giải quyết của các cấp có thẩm quyền thì đơn tố cáo đúng chỉ đạt 4,23%, tố cáo sai 70,67%, tố cáo có đúng có sai 25,1%.

Đảng và Nhà nước ta luôn đề cao quyền con người, được thể hiện sâu sắc trong các bản hiến pháp và được thể chế hóa trong những văn bản pháp luật. Qua công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo cho thấy, có những công dân đi khiếu nại, tố cáo lợi dụng sự dân chủ nên đã có những hành vi khiếm nhã với cán bộ tiếp dân, tham mưu giải quyết khiếu nại, tố cáo. Họ tin vào ý kiến chủ quan của họ, cho rằng quyền và lợi ích của mình bị xâm hại nên đã gửi đơn khiếu nại đến nhiều cấp có thẩm quyền giải quyết, nhưng khi nhận được kết quả giải quyết không được như mong muốn thì lại đi tố cáo. Họ tố cáo những cán bộ thụ lý đơn khiếu nại và người có thẩm quyền ký quyết định giải quyết đơn. Hoặc cũng có người vì một lý do cá nhân nào đó đã cố tình tố cáo một số cán bộ, công chức nhằm làm giảm uy tín và danh dự của những người này, nhất là trước thời điểm diễn ra bầu cử hoặc những kỳ đại hội.

Theo quy định của Luật Tố cáo năm 2011 thì khi nhận đơn tố cáo, người có thẩm quyền phải giao cho cơ quan tham mưu ban hành quyết định thụ lý đơn để thẩm tra, xác minh và báo cáo tới người có thẩm quyền ban hành kết luận giải quyết tố cáo. Để giải quyết đơn tố cáo đòi hỏi phải tốn kém nhiều thời gian và kinh phí cho việc thẩm tra, xác minh và ban hành kết luận giải quyết. Khi có kết luận việc tố cáo sai sự thật, thực tế cũng không có chế tài cụ thể đối với người tố cáo sai sự thật mà pháp luật chỉ nghiêm cấm đối với người cố ý tố cáo sai sự thật. Chưa có chế tài về bồi thường thiệt hại do hành vi cố ý tố cáo sai sự thật gây ra. Luật Tố cáo có hiệu lực từ ngày 1-7-2012 và Nghị định số 76/2012/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn Luật Tố cáo, Thông tư số 06/2013/TT-TTCP của Thanh tra Chính phủ, hướng dẫn quy trình giải quyết tố cáo, nhưng cũng không hướng dẫn cụ thể trường hợp như thế nào thì phải bồi thường thiệt hại.

Từ thực tiễn trong quá trình giải quyết tố cáo, tôi nhận thấy, mỗi khi có đơn tố cáo, đòi hỏi các cơ quan nhà nước phải thành lập các tổ công tác để thẩm tra, xác minh, giải quyết tố cáo, tốn nhiều công sức, thời gian và tiền, nhưng vẫn chưa có quy định bồi thường cụ thể đối với người cố tình tố cáo sai sự thật. Vì vậy, Thanh tra Chính phủ cần ban hành một thông tư hướng dẫn cụ thể về bồi thường thiệt hại trong trường hợp công dân cố tình tố cáo sai sự thật làm ảnh hưởng tới tình hình trật tự ở các địa phương và uy tín đối với cán bộ, công chức.