Có cần thêm chủ thể của tội hiếp dâm?

BP - Bộ luật Hình sự hiện hành đã được Quốc hội khóa X, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 21-12-1999. Qua gần 15 năm áp dụng vào thực tiễn cuộc sống, theo nhận xét của các chuyên gia về pháp luật, Bộ luật Hình sự năm 1999 đã phát huy hiệu quả, tạo hành lang pháp lý an toàn để người dân yên tâm sống và làm việc theo Hiến pháp, pháp luật.

Tuy nhiên, cũng qua thực tiễn cuộc sống, Bộ luật Hình sự đã bộc lộ nhiều hạn chế dẫn đến việc xử lý tội phạm trong một số trường hợp thiếu chính xác và đây là nguyên nhân xảy ra oan sai. Để khắc phục tình trạng này, có chuyên gia pháp luật đã đề nghị cần sửa đổi, bổ sung để Bộ luật Hình sự được hoàn thiện hơn. Cụ thể, về tội hiếp dâm quy định tại Điều 111, Bộ luật Hình sự, có chuyên gia cho rằng, cần bổ sung chủ thể phạm tội là nữ giới. Lý do mà chuyên gia này đề xuất là do thực trạng về tội danh trên trong những năm gần đây biến đổi cả về đối tượng, hình thức và phương pháp. Người thực hiện tội này vẫn có thể là nữ, trong khi thông thường chủ thể thực hiện hành vi giao cấu vẫn được cho là nam giới.

Theo tôi, trong nội dung của Bộ luật Hình sự 1999 đã quy định bao quát chủ thể của tội hiếp dâm, tức là không phân biệt nam hay nữ. Vì vậy, nếu đề xuất bổ sung thêm chủ thể của tội hiếp dâm là nữ xem ra không cần thiết. Bởi tại Khoản 1, Điều 111 có quy định cụ thể như sau: Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.

Như vậy, với quy định là “người nào” tức là bất cứ người nào (không phân biệt giới tính) mà có hành vi được miêu tả theo quy định nêu trên, có đầy đủ các dấu hiệu khác về mặt chủ quan, khách quan, chủ thể, khách thể tội phạm thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Hơn nữa, trong Bộ luật Hình sự và các văn bản hướng dẫn không có quy định nào phân biệt chủ thể của tội hiếp dâm là nam hay nữ. Vì thế, chủ thể của tội này có thể là nam hoặc nữ.

Từ phân tích trên cho thấy, đề xuất trên là không cần thiết nhưng lại khẳng định một điều: Luật quy định đầy đủ nhưng thực tiễn xét xử lâu nay lại bỏ nữ giới ra ngoài vòng pháp luật. Và điều đó có nghĩa là việc nữ giới thực hiện hành vi vi phạm pháp luật theo Khoản 1, Điều 111 Bộ luật Hình sự nhưng không bị xét xử về tội hiếp dâm là bỏ lọt tội phạm của cơ quan tố tụng.

Để luật và thực tiễn xét xử không bị chênh nhau, đã đến lúc Tòa án nhân dân tối cao cần có văn bản yêu cầu các cơ quan tố tụng hiểu và thực thi đúng nghĩa của điều luật. Dù nam hay nữ có hành vi hiếp dâm đều phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Có như vậy mới tránh được trường hợp suy diễn nữ giới là phái yếu nên bất lực và không là chủ thể của tội hiếp dâm. 

N.V