Chuyện về những người “bắt” dấu vết

BP - Khi tiếp nhận một thông tin liên quan đến an ninh trật tự, mối quan tâm đầu tiên của lực lượng công an là tính chất vụ việc, hiện trường như thế nào, có được bảo vệ nguyên hiện trạng hay không? Một trong những công việc đầu tiên phục vụ điều tra làm rõ bản chất vụ việc là khám nghiệm hiện trường thu thập các tài liệu, dấu vết... Đây là công việc đặc thù mang tính khoa học - kỹ thuật cao, vì vậy cán bộ kỹ thuật hình sự (KTHS) phải áp dụng các biện pháp khoa học - kỹ thuật theo quy định pháp luật để dấu vết tại hiện trường “nói lên” sự thật. 

KHI DẤU VẾT “LÊN TIẾNG”

Đại úy Bùi Văn Thăng, Phó đội trưởng Đội 2, Phòng KTHS Công an tỉnh đã gắn bó với công tác khám nghiệm hiện trường từ ngày đầu vào ngành công an. Anh vừa được Giám đốc Công an tỉnh tặng giấy khen đột xuất vì có thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Khi tìm hiểu tôi đã bị cuốn vào những câu chuyện của lính KTHS đánh án bằng các biện pháp khoa học - kỹ thuật. Thông tin mà lực lượng KTHS thu được từ hiện trường là những chi tiết vô cùng quan trọng giúp cơ quan điều tra làm rõ các vụ án.

Đại úy Bùi Văn Thăng (thứ 2 từ phải qua) đang kiểm tra dấu vết trên một vỏ chai nhựa trong 1 vụ án

Một ngày giữa tháng 6-2017, Đại úy Thăng tham gia hỗ trợ Công an thị xã Đồng Xoài khám nghiệm hiện trường vụ “Trộm cắp tài sản” tại gia đình bà Nguyễn Thị Tiếp, trú khu phố Phú Thịnh, phường Tân Phú (Đồng Xoài). Tài sản bị mất gồm 25 triệu đồng tiền mặt và gần 2 cây vàng 18K. Qua khám nghiệm hiện trường, công an xác định: Không có dấu hiệu đột nhập từ bên ngoài. Kiểm tra, phân tích dấu vết để lại trên các cửa tủ và ngăn kéo kết hợp các thông tin thu thập được, Đại úy Thăng xác định đây là hiện trường giả. Kết quả này đã định hướng cho cơ quan điều tra về đối tượng nghi vấn gây ra vụ trộm có thể là người trong nhà. Tập trung điều tra, lực lượng công an đã xác định được đối tượng nghi vấn là Đỗ Minh Trung (1993), con trai bà Tiếp. Bước đầu Trung thừa nhận lấy 25 triệu đồng cùng gần 2 cây vàng và tạo hiện trường giả để qua mặt công an.

Cùng thời gian đó, trên địa bàn huyện Bù Đốp xảy ra một vụ án đặc biệt nghiêm trọng làm chết 2 người. Hiện trường là căn nhà của vợ chồng chị Nguyễn Thị Tú (1981) và anh Huỳnh Văn Em (1984) tại xã Tân Tiến (Bù Đốp). Quá trình khám nghiệm, phân tích dấu vết hiện trường và tử thi, Đại úy Thăng xác định: Hiện trường nhà chị Tú, cửa ra vào không có dấu hiệu bị cạy phá, trong nhà phát hiện con dao dính máu, trên nền nhà nhiều dấu vết dạng bàn chân dính bụi và dấu vết máu, 3 điện thoại di động. Không phát hiện có dấu hiệu đột nhập hay lục soát tài sản. Trên cơ sở đó, cơ quan điều tra đã nhận định Văn Em, sau khi dùng dao giết chết vợ, đã kéo dây điện từ bên ngoài nhà tự buộc vào 2 chân và cắm phích điện tự tử.

Một vụ án mạng khác xảy ra tại cổng Trường mầm non Thanh An, huyện Hớn Quản, nạn nhân là Huỳnh Ngọc Tú (1985), trú phường Phú Đức (Bình Long). Qua khám nghiệm hiện trường và tử thi, lực lượng KTHS xác định: Tú tử vong do vật sắc nhọn, bản mỏng đâm thủng phổi, tim. Hiện trường phát hiện con dao, đoạn cây và nhiều vỏ chai thủy tinh. Quá trình xem xét dấu vết thân thể của đối tượng nghi vấn Nguyễn Văn Hải (1985), trú xã Thanh An (Hớn Quản), Đại úy Thăng đã thu quần, áo dính máu và máu dính trên tay Hải để giám định. Kết quả giám định làm căn cứ giúp cơ quan điều tra truy nguyên, kết luận Hải chính là hung thủ gây ra vụ giết người.

GIẢI MÃ NHỮNG BÍ ẨN

Thượng úy Lê Anh Tuấn, Phó đội trưởng Đội 1, Phòng KTHS Công an tỉnh chia sẻ: “Mỗi khi nhận được quyết định trưng cầu giám định từ các đơn vị, huyện, thị xã gửi tới, đội phải nhanh chóng xử lý, sàng lọc, phân loại và gửi tra cứu trong tàng thư tội phạm, tàng thư chứng minh nhân dân ngay nhằm hỗ trợ cơ quan điều tra nhanh chóng khám phá án”.

Ngày 23-3-2017, tại tổ 1, khu phố Bình Ninh II, phường Hưng Chiến (Bình Long), xảy ra vụ “Trộm cắp tài sản”. Kẻ gian đã đột nhập vào nhà anh Nguyễn Văn Thành (1982), trộm 2 nhẫn vàng, 1 máy cưa, 1 máy bơm nước, 1 máy khoan và 1 máy cắt. Nhận được một số dấu vết và tài liệu do cơ quan điều tra chuyển đến trưng cầu giám định Thượng úy Tuấn đã nhanh chóng xử lý số tài liệu này. Kết quả xác định Nguyễn Văn Vũ (1991), trú ấp 1, xã Thanh Phú (Bình Long) đã để lại dấu vết tại hiện trường. Ngày 22-5-2017, Bưu cục xã Tân Thành (Đồng Xoài) bị kẻ gian đột nhập vào lấy trộm một số tài sản. Trong vụ trộm này, Thượng úy Tuấn đã tiếp nhận, xử lý kịp thời số dấu vết và tài liệu tại hiện trường vụ án do Cơ quan điều tra Công an thị xã Đồng Xoài gửi giám định. Kết quả đã xác định dấu vết để lại hiện trường là của Bùi Đước Chính (1972), trú ấp Cầu Hai, xã Đồng Tiến (Đồng Phú)...

Những kết luận của lực lượng KTHS về dấu vết để lại hiện trường các vụ án và chủ nhân của dấu vết, cũng như các cơ chế hình thành dấu vết là căn cứ khoa học - kỹ thuật có tính pháp lý để cơ quan điều tra làm căn cứ, tài liệu trong đấu tranh tấn công tội phạm. Đại úy Bùi Văn Thăng chia sẻ: “Tội phạm hiện nay rất tinh vi, xảo quyệt, tuy nhiên dù có tinh vi, xảo quyệt đến đâu chúng vẫn để lại dấu vết tại hiện trường sau khi gây án. Đây sẽ là một trong những manh mối để cơ quan công an truy tìm ra thủ phạm. Vì vậy, khi xảy ra vụ án, hiện trường cần phải được khoanh vùng bảo vệ thật tốt. Mọi người không nên vì tò mò hay hiếu kỳ mà tự vào xem hoặc kiểm tra hiện trường vụ án, sẽ làm xáo trộn hiện trường khiến kết quả khám nghiệm không còn chính xác để phục vụ điều tra”.

Văn Tuyên