Chuyện chưa kể về đội K72

BP - Tại khu vực miền Đông Nam bộ, nơi đứng chân của Quân khu 7 có 4 đội tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ. Đó là Đội K70 của Cục Chính trị Quân khu 7, Đội K71 của Bộ chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh Tây Ninh, Đội K73 của Bộ CHQS tỉnh Long An và Đội K72 của Bộ CHQS tỉnh Bình Phước.

Với trọng trách được phân công tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ trên địa bàn 2 tỉnh nước bạn là Kratie và Kompongthom của Vương quốc Campuchia, Đội K72 đã và đang thực hiện sứ mệnh rất nhân văn, giúp thân nhân liệt sĩ vơi bớt nỗi đau mất người thân trong chiến tranh, đưa những người con đã hy sinh vì nghĩa vụ quốc tế cao cả về an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh.

Đề án 1237 - Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ từ nay đến năm 2020 và các năm tiếp theo được Chính phủ phê duyệt, do Bộ Quốc phòng triển khai, nhận được rất nhiều sự quan tâm của người dân và các cơ quan chuyên trách. Hiện nay, toàn quốc còn khoảng 200 ngàn hài cốt liệt sĩ chưa được quy tập về các nghĩa trang, nằm rải rác ở các tỉnh phía Nam và hai nước bạn Lào, Campuchia. Ngoài ra, có trên 300 ngàn hài cốt liệt sĩ đã quy tập và an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Theo báo cáo của Bộ CHQS tỉnh Bình Phước, kể từ khi triển khai Đề án 1237 đến nay, Đội K72 đã tìm kiếm, cất bốc được 2.314 hài cốt liệt sĩ. Riêng trong năm 2015, quy tập về an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh được 72 hài cốt liệt sĩ trong tổng số 7.997 hài cốt liệt sĩ được quy tập toàn quốc. Chỉ riêng trong giai đoạn mùa khô 2015-2016, sau đợt quy tập lần thứ nhất, Đội K72 đã tìm kiếm, quy tập được 68 liệt sĩ, trong đó có 1 mộ tập thể gồm 6 liệt sĩ tại tỉnh Kompongthom. 

Thượng tá Phạm Đức An, Chính trị viên Đội K72 chia sẻ: “Kết quả này là nhờ nỗ lực của cán bộ, chiến sĩ toàn đội. Bên cạnh đó, để có được thông tin, nhân chứng, công tác dân vận được đặc biệt quan tâm. Cán bộ, chiến sĩ trong đội xác định đến bất kỳ đâu cũng phải được nhân dân tin yêu, tin tưởng. Có như vậy người dân mới cung cấp thông tin, tận tình giúp đỡ đội hoàn thành nhiệm vụ được giao”.

Là một trong những nhân chứng đã giúp Đội K72 tìm kiếm, quy tập mộ tập thể gồm 6 liệt sĩ tại tỉnh Kompongthom, ông Nhấc Sếch, 86 tuổi bồi hồi nhớ lại: “Trong chiến tranh, bộ đội Việt Nam đã giúp đỡ chúng tôi rất nhiều. Giúp chúng tôi giành được độc lập, thoát khỏi chế độ diệt chủng Pôl Pốt. Dạo gần đây, tôi thấy Đội K72 đi tìm mộ liệt sĩ. Tôi nhớ từng thấy nơi một số bộ đội Việt Nam hy sinh, bị chôn tập thể. Bộ đội Việt Nam đã giúp chúng tôi thì chúng tôi có trách nhiệm chỉ cho đồng đội các anh tìm, đưa về nơi các anh xứng đáng được tôn vinh”.

Tại khu mộ tập thể ở Trường cấp I-II Pạ Sathon Socsa Campung, ít ai có thể ngờ rằng nơi đây lại có nhiều quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam được chôn cất đến vậy. Trước đó, khu vực này, trong quá trình xây dựng trường học và khu căn tin, do thợ xây chỉ bốc đi lớp đất thô nên chưa phát hiện ra. Nhiều nhân chứng chỉ nhớ mang máng là có mộ tập thể ở khu vực này. Và quá trình đô thị hóa đã làm thay đổi diện mạo cảnh quan nơi đây, khiến việc xác minh gặp rất nhiều khó khăn. Chỉ đến khi những người đến thuê khu căn tin đào xây mới, mộ liệt sĩ tập thể mới lộ ra. Nhân chứng Umsomol, Trưởng ban Quân lực Tỉnh đội Kompongthom cho biết: “Tôi có nhiều bạn học lớp chính trị chung. Họ nhiều lần nói với tôi về việc có mộ liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam tại đây nhưng chưa rõ nằm ở vị trí nào. Nếu không vô tình tìm thấy hài cốt liệt sĩ trong quá trình xây dựng, chắc giờ này chúng tôi vẫn chưa thể đưa các anh về”.

Thượng tá Phạm Đức An cung cấp thêm thông tin: “Chúng tôi tìm thấy 54 hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam tại đây. Các anh được chôn thành hàng lối, cách nhau khoảng 1,5m. Chúng tôi phải mất cả tháng để có thể đưa các anh về nơi tập kết. Ra tết, chúng tôi có thể sẽ quay lại để tìm kiếm thêm xem còn sót lại liệt sĩ nào ở đó không”.

Tại buổi lễ tiễn, đón nhận hài cốt liệt sĩ tại 2 tỉnh Kratie và Kompongthom, Đại tá Vũ Tiến Điền, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh Bình Phước khẳng định: Hiệp định tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ, quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh tại Campuchia về Việt Nam là hiệp định mang tính nhân văn cao cả. Trong quá trình thực hiện, chính quyền, quân đội, nhân dân Vương quốc Campuchia đã luôn phối hợp, giúp đỡ, tạo điều kiện để đội chuyên trách thực hiện nhiệm vụ được giao, thể hiện tình đoàn kết - hữu nghị - gắn bó giữa 2 dân tộc ngày càng bền chặt, keo sơn.

Phạm Quang