Chủ tịch nước Trương Tấn Sang: Áp dụng 3 nguyên tắc hiến định, tránh oan sai

BPO - Đó là yêu cầu được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đưa ra khi phát biểu trong hội nghị triển khai công tác tòa án năm 2015, ngày 19-1, tại Hà Nội.

Chủ tịch nước đánh giá, năm qua, nhiệm vụ đặt ra với các tòa án rất nặng nề, thẩm quyền của các Tòa án tiếp tục được mở rộng, số lượng án phải giải quyết rất lớn (trên 400.000 vụ, việc các loại); nhiều vấn đề liên quan đến tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân các cấp đòi hỏi phải được triển khai thực hiện để phù hợp với quy định của Hiến pháp 2013, các Nghị quyết của Quốc hội và tinh thần cải cách tư pháp theo chủ trương của Đảng, trong khi các điều kiện về nhân lực và vật lực của Tòa án nhân dân các cấp chưa được đáp ứng theo yêu cầu.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trao Huân chương Lao động tặng các cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác của ngành tòa án.

Tuy nhiên, các tòa án đã nỗ lực phấn đấu khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, nổi bật là: Tỷ lệ giải quyết các loại vụ án đạt cao (92,8%); án để quá hạn luật định, bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán đều giảm so với năm 2013; chất lượng tranh tụng tại các phiên tòa được nâng lên.

Theo Chủ tịch nước, nét mới trong năm qua là nhiều vụ án tham nhũng lớn, xã hội hết sức quan tâm, được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh; trong quá trình xét xử, khi phát hiện tội phạm mới đã tiến hành khởi tố tại tòa hoặc xem xét lại tội danh một số hành vi phạm tội để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật; tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng, kiểm tra, giám đốc một số vụ án hình sự có đơn kêu oan, nhìn chung được dư luận đồng tình ủng hộ, hoan nghênh.

Đánh giá cao và biểu dương thành tích mà tòa án các cấp đã đạt được trong năm 2014, nhưng Chủ tịch nước cũng nhắc nhở tòa án các cấp, trong quá trình xét xử, yêu cầu cao nhất là bảo đảm ra bản án, quyết định đúng pháp luật, mang lại công lý cho mọi người, không được để xảy ra oan sai và bỏ lọt tội phạm.

Để giải quyết vấn đề đó, Chủ tịch nước đề nghị tòa án các cấp quán triệt và thực hiện tốt 3 nguyên tắc rất quan trọng đã được hiến định, đó là thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, tranh trụng trong xét xử được bảo đảm và quyền bào chữa của bị can, bị cáo, quyền bảo vệ lợi ích hợp pháp của đương sự được bảo đảm.

Theo báo cáo của Tòa án nhân dân tối cao, từ ngày 1-10-2013 đến ngày 30-9-2014, tòa án các cấp đã giải quyết 385.356 vụ án các loại trong tổng số 415.038 vụ án đã thụ lý (đạt tỷ lệ 92,8%); số vụ án còn lại hầu hết là mới thụ lý và còn trong thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật. So với cùng kỳ năm trước, số vụ án đã thụ lý tăng 19.623 vụ; đã giải quyết tăng 20.537 vụ; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án là 1,61% (giảm 0,1%).

Riêng trong lĩnh vực hình sự, tòa án các cấp đã thụ lý 86.347 vụ với 153.427 bị cáo; đã giải quyết, xét xử được 84.221 vụ án với 148.519 bị cáo, đạt tỷ lệ 97,5% (so với năm 2013 thụ lý tăng 582 vụ với 2.173 bị cáo, giải quyết tăng 135 vụ với 1.451 bị cáo).

Để nâng cao chất lượng tranh luận tại phiên toà, Tòa án nhân dân các cấp đã phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân các cấp tổ chức 3.814 “Phiên tòa rút kinh nghiệm” (tăng 1.173 phiên tòa so với cùng kỳ năm trước, bằng 44%), thông qua việc tổ chức các phiên tòa này đã giúp các Thẩm phán, Kiểm sát viên tích lũy thêm kinh nghiệm thực tiễn, đảm bảo các phiên tòa đều được diễn ra khách quan và đúng quy định của pháp luật.

Luật sư, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự luôn được các tòa án cấp giấy chứng nhận bào chữa kịp thời, đúng quy định của pháp luật; tạo điều kiện thuận lợi để luật sư tiếp cận hồ sơ, nghiên cứu tài liệu trước khi đưa vụ án ra xét xử; gửi giấy báo đúng thời gian quy định để luật sư có thời gian chuẩn bị tham gia phiên tòa; thực hiện đầy đủ, kịp thời nghĩa vụ về tài chính đối với các luật sư chỉ định.

Nhờ áp dụng các biện pháp nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa, trên cơ sở xem xét toàn diện, khách quan các chứng cứ của vụ án, các sai sót trước đây trong công tác giải quyết các loại vụ án đã được tập trung khắc phục có hiệu quả và đã có nhiều chuyển biến tích cực. Chính vì vậy, chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án được nâng lên.

Nguồn QĐND