Chủ động phòng chống hạn  

BP - Theo dự báo của Đài khí tượng thủy văn Nam bộ, trong tháng 3, khu vực các tỉnh miền Nam và Tây Nguyên nắng nóng vẫn tiếp tục diễn ra với cường độ khá cao. Mặc dù mới đầu mùa khô nhưng nhiều địa phương đã phải đối mặt với tình trạng khô hạn gay gắt. Ở Đông Nam bộ, các vùng sản xuất nông nghiệp nằm ngoài công trình thủy lợi, hoặc có công trình thủy lợi nhỏ đang đứng trước nguy cơ bị hạn hán, thiếu nước. Bình Phước hiện nhiều hồ chứa có mực nước thấp hơn mức trung bình hằng năm.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện tượng ENSO (để chỉ cả 2 hiện tượng El Nino và La Nina) được dự báo sẽ chuyển sang trạng thái El Nino từ tháng 11-2018 đến những tháng đầu năm 2019. Vì vậy, tổng lượng mưa từ tháng 11-2018 đến tháng 4-2019 trên cả nước phổ biến ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm, đặc biệt là các khu vực Tây Nguyên và Nam bộ. Trong 4 tháng đầu năm 2019, tổng lượng mưa được dự báo thấp hơn trung bình năm 2018 từ 20-50%. Thực tế cho thấy, tại các khu vực Nam Trung bộ, Đông Nam bộ và Tây Nguyên từ đầu năm đến nay, lượng mưa đã bị thiếu hụt so với trung bình nhiều năm. Dung tích trữ nước các hồ chứa thủy lợi của một số tỉnh đạt thấp; một số hồ chứa thủy điện tham gia bổ sung nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp cũng có dung tích trữ thấp, dưới 30%.

Trước những dự báo về diễn biến bất lợi của thời tiết và tình trạng hạn hán trong mùa khô năm 2018- 2019, ngay từ cuối năm 2018, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có chỉ thị yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn với các kịch bản về nguồn nước có khả năng xảy ra để kịp thời triển khai giải pháp ứng phó. Các địa phương theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo khí tượng thủy văn để vận hành tích nước các hồ chứa phù hợp. Đồng thời, thường xuyên kiểm kê nguồn nước trong công trình thủy lợi, thực hiện tiết kiệm nước ngay từ đầu mùa khô, có kế hoạch phân phối nước hợp lý. Các địa phương cân đối bố trí cơ cấu sản xuất, mùa vụ, thời điểm xuống giống phù hợp, hạn chế tác động của hạn hán; chuyển đổi cơ cấu cây trồng đối với những diện tích thiếu nước. Và ngay từ đầu năm 2019, tỉnh Bình Phước đã xây dựng kế hoạch tổng thể nhằm tập trung chủ động phòng chống hạn hán. Các đơn vị liên quan nạo vét kênh mương, đào ao trữ nước, lắp đặt và vận hành các trạm bơm dã chiến để tận dụng tối đa nguồn nước, giảm thất thoát, lãng phí; thực hiện các giải pháp tưới tiết kiệm nước. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền nên người dân cũng đã nâng cao ý thức trong việc sử dụng nước tiết kiệm...

Hạn hán có tác động to lớn đến môi trường, kinh tế, chính trị, xã hội và sức khỏe con người. Hạn hán là nguyên nhân dẫn đến đói nghèo, bệnh tật, nó tác động đến môi trường như hủy hoại các loài động, thực vật hoang dã, làm giảm chất lượng không khí, nước, gây cháy rừng... Trong điều kiện biến đổi khí hậu, phòng chống những hiện tượng bất thường của thời tiết phải được đặt lên hàng đầu với những giải pháp quyết liệt. Mặc dù hạn hán là một trong những hiện tượng khắc nghiệt của thiên nhiên nhưng con người vẫn có thể giảm nhẹ thiệt hại thông qua việc phòng, chống một cách có hiệu quả. Vấn đề quan trọng hàng đầu là phải trồng rừng, bảo vệ rừng và quy hoạch hồ chứa; đồng thời phải trả lại sự sống cho các dòng sông, con suối vốn đang bị con người xâm hại một cách nghiêm trọng.

Hà Thanh