Chiến dịch Tây Bắc

BP - Sau thất bại tại Chiến dịch Hòa Bình, Pháp điều Đại tướng Raoul Salan sang làm Tổng chỉ huy quân viễn chinh ở Đông Dương. Tháng 9-1952, Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương quyết định mở hướng tiến công lên khu vực Tây Bắc, do Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm Tư lệnh.

Lúc này, tại Tây Bắc (gồm 4 tỉnh Lai Châu, Sơn La, Lào Cai và Yên Bái),  quân Pháp có 12 tiểu đoàn cơ động Âu - Phi, 9 tiểu đoàn người Thái, 1 tiểu đoàn pháo binh cùng 43 đại đội lính Thái đóng quân tại 144 cứ điểm. Ngày 14-10-1952, quân ta nổ súng tấn công vào Nghĩa Lộ, mở đầu giai đoạn 1 của chiến dịch. Quân Pháp tại các tiểu khu Phù Yên, Ca Vịnh, Sài Lương... nhanh chóng bị tiêu diệt. Toàn bộ vành đai của địch từ hữu ngạn sông Thao đến sông Đà và tuyến Vạn Yên đến Quỳnh Nhai bị phá vỡ. Các vị trí Thượng Bằng, Gia Hội, Cửa Nhì, Pú Chạng bị quân ta bao vây. Đêm 17-10, hỏa lực đại bác của ta nhắm bắn vào thị xã Nghĩa Lộ, sau đó bộ binh tràn vào đánh giáp lá cà với lính Pháp và loại khỏi vòng chiến đấu 280 tên, thu 2 khẩu pháo 105 ly và hàng ngàn viên đạn pháo. Đến ngày 23-10, quân ta đã làm chủ hơn 10.000km² và kết thúc đợt 1 chiến dịch.

Pháp lập cầu hàng không, đổ quân về thung lũng Nà Sản để xây dựng thành tập đoàn cứ điểm kiên cố. Đồng thời, huy động 16 tiểu đoàn, 4 tiểu đoàn pháo, 2 tiểu đoàn cơ giới, 7 đại đội công binh... mở thêm cuộc hành quân khác lên hướng Phú Thọ buộc ta phân tán lực lượng. Từ ngày 5 đến 10-11-1952, quân ta nổ súng tiêu diệt địch tại hướng Phú Thọ. Đến ngày 17-11, Pháp rút chạy khỏi Việt Trì, bị loại khỏi vòng chiến đấu gần 2.000 lính và 60 xe cơ giới bị phá hủy. Trên đà thắng lợi này, ngày 20-11, quân ta nổ súng vào tuyến phòng ngự của Pháp trên cao nguyên Mộc Châu (giai đoạn 2 của chiến dịch). Hệ thống phòng ngự của Pháp tại Tuần Giáo, Thuận Châu, Bản Hoa, Ba Lay, Hát Tiêu, Tạ Khoa... nhanh chóng bị quân ta đánh bại. Ta kết thúc giai đoạn 2 vào ngày 22-11-1952 sau khi Pháp tháo chạy khỏi Sơn La, Tu Lệ, Mường Chèn.

Rạng sáng 1-12-1952, quân ta thực hiện giai đoạn 3 của chiến dịch tấn công vào Nà Sản. Sau gần 2 giờ chiến đấu, ta đã làm chủ các vị trí trọng yếu quanh thung lũng Nà Sản như cao điểm Pú Hồng, điểm tựa 24... Pháp dùng máy bay ném bom xuống trận địa và bắn trên 5.000 quả đạn pháo nhằm chặn các hướng tiến của ta, đồng thời đổ thêm 2 tiểu đoàn để cứu nguy cho cứ điểm này. Ngày 2-12-1952, quân ta kết thúc Chiến dịch Tây Bắc, sau khi thực hiện được các mục tiêu đề ra, trong đó đã giải phóng thêm 28.000km² với 250 ngàn dân; tiêu diệt được 6.029 tên địch, thu 3.785 súng các loại cùng nhiều phương tiện chiến tranh khác.

Các nhà sử học đánh giá, thắng lợi của Chiến dịch Tây Bắc “đã vượt mức dự kiến”. Đặc biệt, chiến thắng Tây Bắc là động lực, tạo thế chủ động cho quân ta trên chiến trường Bắc bộ cũng như cả nước. Thắng lợi từ chiến dịch đã tiếp tục nâng cao tinh thần chiến đấu cho quân đội ta, đồng thời mở rộng khối đoàn kết toàn dân, nâng cao lòng tin tưởng của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ trong cuộc kháng chiến chống Pháp cứu nước.

T.P
(Trích các sự kiện nổi bật trong lịch sử)