Chiến dịch Quang Trung

BP - Cuối tháng 4-1951, Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương quyết định mở Chiến dịch Quang Trung do Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm Bí thư Đảng ủy kiêm Tư lệnh.

Lúc này, quân Pháp tại Hà Nam Ninh có 5 tiểu đoàn, hàng chục khẩu pháo hạng nặng đồn trú trong hệ thống lô cốt, hàng rào dây thép gai và hầm hào kiên cố. Ngoài ra, Pháp có thêm lực lượng tự vệ công giáo với 22 đại đội vệ sĩ và 1 tiểu đoàn tự lực. Khi chiến sự nổ ra, Pháp huy động thêm 2 binh đoàn cơ động số 1 và số 4 đến tham chiến. Để giành chiến thắng, Bộ Tổng tham mưu đã huy động 3 đại đoàn (Đại đoàn 304, 308 và 320) cùng 5 liên đội pháo (15 khẩu 75mm). Đêm 29-5-1951, quân ta nổ súng tấn công vào căn cứ Non Nước và Gối Hạc. Tiếp đó, các cánh quân của đại đoàn 304, 308 từ phía Tây vượt sông Đáy tấn công vào Phủ Lý và Ninh Bình. Sau 2 ngày chiến đấu, quân ta đã tiêu diệt phần lớn lính Pháp và làm chủ được thị xã Ninh Bình. Tại Hà Nam, đến ngày 31-5, quân ta đã tiến công tiêu diệt và bức rút 26 vị trí lớn nhỏ, phá tan một mảng lớn vùng địch hậu; chọc thủng phòng tuyến sông Đáy của địch và cắt đứt những tuyến đường tiếp tế từ Hà Nội về Ninh Bình.

Rạng ngày 1-6-1951, Tư lệnh chiến dịch lệnh cho các cánh quân mở cuộc tấn công đợt 2. Sau hiệu lệnh, quân ta đã bức hàng địch tại Núi Sậu, đánh chiếm Bình Hà, chùa Phương Nại và phát triển về phía Tây thị xã Ninh Bình đánh tan 4 đại đội quân Pháp. Tiếp đó, quân ta tấn công vào Yên Khánh tiêu diệt 9 đại đội địch và bức rút 16 vị trí khác. Để cứu vãn tình thế, Pháp ném vào chiến trường hàng chục đại bác 105mm cùng hàng chục đại đội bộ binh. Ta tổ chức đánh diệt nhiều đơn vị viện binh trên sông Đáy, chùa Cao, Đông Lương. Ngày 8-6-1951, Bộ chỉ huy chiến dịch đề ra chủ trương mới, đẩy mạnh chiến tranh du kích, phát triển binh vận, tranh thủ tiêu diệt thêm lực lượng địch. Ở tả ngạn sông Hồng, quân ta tiêu diệt 18 hương đồn, bức rút 12 hương đồn khác thuộc các tỉnh Hưng Yên, Hải Dương và Thái Bình. Ngày 18-6, Pháp tung 8 tiểu đoàn dù, 2 đại đội pháo 105mm vào khu chợ Cháy nhưng bị quân ta loại khỏi vòng chiến đấu gần 500 tên... Ngày 20-6-1951, Chiến dịch Quang Trung kết thúc. Toàn chiến dịch, quân ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 4.050 tên địch, trong đó có hơn 40% là lính Âu - Phi của 2 binh đoàn cơ động số 1 và số 4 của Pháp; thu giữ gần 1.050 khẩu súng...

Các nhà sử học đánh giá, đây là lần đầu tiên quân đội ta tổ chức một chiến dịch lớn để đánh chiếm thị xã đồng bằng có công sự vững chắc với chiến thuật “bôn tập cường kích” (từ xa tới tập kích bằng sức mạnh). Chiến dịch đã tiêu diệt nhiều sinh lực địch, giải phóng được nhiều đất đai và dân cư. Đồng thời, đẩy nhanh sự phát triển chiến tranh du kích, tạo bước ngoặt lớn có lợi cho cách mạng Việt Nam trong giai đoạn mới.

T.P

(Trích các sự kiện nổi bật trong lịch sử)