Chiến dịch Hòa Bình

BP - Để tạo ra vành đai bảo vệ đồng bằng Bắc bộ, đồng thời nối lại “Hành lang Đông - Tây” ngăn chặn mọi sự liên lạc giữa chiến khu Việt Bắc với các liên khu 3 và 4, Bộ chỉ huy quân viễn chinh Pháp tổ chức cuộc tấn công quân sự quy mô lớn vào thị xã Hòa Bình.

Đại tướng De Lattre de Tassigny chia kế hoạch này thành 2 cuộc hành binh quy mô lớn với tên gọi “Hoa Tuylíp” và “Hoa Sen”, với tổng quân số 6 binh đoàn cơ động Âu Phi cùng hàng ngàn lính quốc gia. Ngày 10-11-1951, cuộc hành binh “Hoa Tuylíp” được triển khai với 12 tiểu đoàn bộ binh, 5 cụm pháo binh, thiết giáp, 1 đơn vị lính Mường, tiểu đoàn dù, biệt kích quân nổ súng tấn công vào chợ Bến từ 3 hướng. Ngày 14-11, cuộc hành binh “Hoa Sen” được tiến hành với 16 tiểu đoàn bộ binh, 8 cụm pháo binh, 2 tiểu đoàn công binh, 2 đại đội xe tăng và nhiều phi đội không quân theo đường số 6 đến thị xã Hòa Bình.

Ngày 24-11-1951, Trung ương Đảng quyết định mở Chiến dịch Hòa Bình và giao Đại tướng Võ Nguyên Giáp làm Tổng chỉ huy. Ngày 10-12-1951, quân ta tổ chức đột kích phòng tuyến sông Đà mở đầu giai đoạn 1 của chiến dịch. Pháp xua quân càn quét phía Nam Ba Vì, quân ta tổ chức đánh trả và tấn công tiêu diệt cứ điểm Tu Vũ. Cùng lúc này, dọc tuyến đường số 6 và trên sông Đà, quân ta tổ chức đánh nhiều trận phục kích, cắt đứt tuyến vận chuyển của Pháp. Quân Pháp tại Hòa Bình kéo về giải vây cho Bắc Ninh, nhưng ngay sau đó, chúng buộc phải quay lại cứu nguy cho Hòa Bình. Trong khi đó, cuộc chiến tại Tu Vũ diễn ra rất ác liệt. Pháp bắn vào đội hình của ta hơn 5.000 quả đạn pháo. Xe tăng địch tạo thành công sự vững chắc đã gây ra nhiều khó khăn cho các đơn vị bộ đội ta. Sáng 13-12, quân Pháp tiến ra phía Bắc thị xã Hòa Bình và Giang Mỗ... nhưng bị quân ta chặn đánh quyết liệt nên phải rút chạy khỏi trận địa. Tiếp đó, quân ta tiêu diệt địch tại hữu ngạn sông Đà, Ba Vì loại khỏi vòng chiến đấu 23 đại đội chủ lực của địch, kết thúc giai đoạn 1 vào ngày 26-12-1951.

Ngày 27-12-1951, ta triển khai giai đoạn 2, Pháp rút toàn bộ lực lượng trên tuyến sông Đà dồn về phòng thủ Hòa Bình. Quân ta đánh vào các cao điểm 500, Đồi Mồi, Hàm Voi, Đồi Cháy... hình thành thế trận bao vây, cô lập thị xã Hòa Bình. Quân ta tổ chức tập kích địch diệt thêm 300 tên, phá hủy 23 xe quân sự, thu được 100 tấn đạn và quân trang. Chiến dịch Hòa Bình kết thúc vào ngày 25-2-1952 với thắng lợi hoàn toàn thuộc về quân đội ta.

Các nhà sử học đánh giá, Chiến dịch Hòa Bình ngoài giải phóng 5.000km² đất đai với gần 2 triệu dân, giữ vững đường liên lạc giữa Việt Bắc với cả nước, góp phần đẩy mạnh chiến tranh du kích... còn làm thất bại âm mưu giành quyền chủ động chiến lược và chia cắt chiến trường Bắc bộ của Pháp. 

T.P (Trích các sự kiện nổi bật trong lịch sử)