Cần chế tài đủ mạnh và thực thi nghiêm

BP - Tại hội thảo nâng cao năng lực quản lý và triển khai hoạt động hỗ trợ của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá do Bộ Y tế tổ chức ngày 4-11, ông Lương Ngọc Khuê, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá đã khẳng định: Mức tăng thuế thuốc lá quá thấp sẽ tạo cơ hội cho một thế hệ trẻ trở thành người hút thuốc.

Gánh nặng bệnh tật và chi phí y tế điều trị và giải quyết hậu quả về mặt xã hội của các căn bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá trong tương lai sẽ tiếp tục gia tăng...

Theo Văn phòng Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế), hàng năm, Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá, năm 2030 có thể tăng lên đến 70.000 người/năm. Tỷ lệ hút thuốc ở nam giới là 47,4% và 2/3 số phụ nữ, trẻ em thường xuyên hít phải khói thuốc. Bệnh tật và tử vong sớm do sử dụng thuốc lá chiếm 12% tổng số bệnh tật tại Việt Nam. Tỷ lệ hút thuốc lá thụ động từ nam giới trưởng thành đối với phụ nữ và trẻ em trên 30 triệu người. Vì vậy, giảm tỷ lệ của người hút thuốc và ảnh hưởng của khói thuốc thụ động thông qua giảm cung, giảm cầu và các biện pháp phòng chống tác hại của thuốc lá là cần thiết.

Do đó, với mức tăng thuế thuốc lá thấp sẽ tạo cơ hội cho nhiều người hút và đáng lo ngại hơn là sẽ tạo ra một thế hệ trẻ trở thành người hút thuốc. Từ đó, gánh nặng bệnh tật và chi phí y tế cho việc điều trị và giải quyết hậu quả về mặt xã hội của các căn bệnh liên quan đến thuốc lá trong tương lai sẽ tiếp tục gia tăng và tốn kém hơn. Vì vậy, các chuyên gia y tế cho rằng, giải pháp tăng thuế thuốc lá là một trong những biện pháp hết sức quan trọng để thực hiện công tác phòng chống tác hại của thuốc lá, đồng thời giảm tử vong, bệnh tật cũng như tăng nguồn thu ngân sách nhà nước. Thực tế lá từ nhiều năm nay, Chính phủ đã và đang phấn đấu giảm tỷ lệ hút thuốc của nam giới trưởng thành từ 47,4% xuống còn 39%. Và Bộ Tài chính cũng đã chính thức có đề xuất với Chính phủ lộ trình tăng thuế thuốc lá từ năm 2016 đến năm 2018 từ 65% lên 105% và từ 2018 đến 2020 là 145%. Vì tăng thuế thuốc lá thì giá thuốc lá sẽ tăng lên và người hút sẽ bớt đi.

Để hạn chế số người hút thuốc lá và giảm số người mắc bệnh do thuốc lá gây ra, Quốc hội đã thông qua Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Cùng với đó, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã quy định về việc thành lập Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá. Mục tiêu chủ yếu của quỹ là hỗ trợ tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, nâng cao ý thức tuân thủ các quy định của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá; xây dựng và củng cố mô hình môi trường không khói thuốc...

Nói tóm lại, từ nhiều năm qua, mặc dù Chính phủ và ngành y tế đã có nhiều nỗ lực trong việc đề ra các giải pháp nhằm phòng chống tác hại của thuốc lá, nhưng dư luận cho rằng vẫn chưa đủ vì chưa có những giải pháp hữu hiệu, những chế tài đủ mạnh. Ví như quy định người nào hút thuốc ở nơi công cộng thì sẽ bị phạt, nhưng lại không quy định ai có thẩm quyền xử phạt. Hay như quy định không bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi, nhưng thực tế có ai đi mua thuốc lá mà mang theo chứng minh nhân dân? Vì thế, quy định này có cũng như không. Do đó, để cuộc chiến chống khói thuốc lá thực sự có hiệu quả cần nâng cao nhận thức của người dân trong việc kiên quyết tẩy chay khói thuốc. Đồng thời, Chính phủ cần đề ra những chế tài cụ thể, đủ mạnh và thực thi nghiêm để giảm số người hút thuốc càng nhanh càng tốt.

Hồ Văn