Bình xét đối tượng hỗ trợ xây nhà đại đoàn kết: Vẫn còn những “hạt sạn”

BP - Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ hộ nghèo nói chung, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) nói riêng vươn lên trong cuộc sống, như các chương trình 134, 135 và những dự án giảm nghèo của Chính phủ. Các chính sách hỗ trợ hộ nghèo vùng DTTS, nhất là việc xây dựng nhà ở được thực hiện đạt hiệu quả, đã tạo đà thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội nơi đây. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thiếu sót, bất cập trong bình xét hỗ trợ xây dựng nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo khó khăn về nhà ở.

TẠO ĐỘNG LỰC CHO HỘ NGHÈO VƯƠN LÊN

Góp phần thực hiện chương trình giảm nghèo bền vững của tỉnh, năm 2017, thực hiện tinh thần chỉ đạo của Tỉnh ủy, nguồn vận động từ chương trình “Nghĩa tình Sông Bé yêu thương”, Thường trực Ban vận động Quỹ “Vì người nghèo” tỉnh (gọi tắt là Ban vận động tỉnh) đã triển khai hỗ trợ đợt 1 xây dựng 879 căn nhà đại đoàn kết, trị giá 44,155 tỷ đồng. Việc xây dựng nhà được các huyện, thị nghiêm túc thực hiện với tinh thần trách nhiệm cao. Ở các huyện, thị đều thành lập ban chỉ đạo hoặc ban điều phối để thực hiện việc xây dựng. Do vậy, các căn nhà đều đảm bảo đúng tiêu chuẩn chất lượng, diện tích và quy cách (tường xây tô, nền lát gạch men, mái lợp tôn mạ kẽm, cửa sắt). Khi hoàn thành, Ban vận động tỉnh đều mời các đơn vị tài trợ về tổ chức lễ bàn giao nhà cho người nghèo. Đơn vị tài trợ đều đánh giá cao việc thực hiện của các huyện, thị và có chung nhận định: “Nguồn vốn sử dụng hiệu quả, đúng mục đích”. Đơn cử như tại huyện Phú Riềng, trước những căn nhà khang trang của hộ nghèo thôn Phú Thuận, xã Phú Riềng, ông Huỳnh Uy Dũng, Chủ tịch Quỹ từ thiện Hằng Hữu, tỉnh Bình Dương cho biết: Quỹ đã hỗ trợ xây dựng nhà cho người nghèo ở nhiều địa phương, nhưng chưa thấy lần nào nhà được xây dựng đẹp và khang trang như lần này. Chúng tôi rất phấn khởi khi địa phương đã sử dụng vốn hiệu quả.

Bà Phạm Thị Kim Thành, Phó tổng giám đốc Công ty TM-XNK Thành Lễ trao quyết định bàn giao nhà cho gia đình ông Điểu Tiến ở thôn Bù Ka 2, xã Long Hà (Phú Riềng)

Hòa chung niềm vui với các hộ DTTS nghèo thôn Bù Ka 2, xã Long Hà (Phú Riềng), bà Phạm Thị Kim Thành, Phó tổng giám đốc Công ty TM-XNK Thành Lễ cho biết: Trực tiếp bàn giao nhà đại đoàn kết cho hộ DTTS nơi đây, tôi rất vui, vì số tiền hỗ trợ đã được UBMTTQVN tỉnh, huyện sử dụng hiệu quả, triển khai xây dựng các căn nhà vững chắc, sạch, đẹp.

Sở hữu căn nhà đại đoàn kết có diện tích 70m², trị giá 100 triệu đồng, không giấu được niềm vui và sự xúc động, anh Điểu Tiến (1978) ở thôn Bù Ka 2, xã Long Hà phấn khởi: “Vậy là căn nhà mơ ước bấy lâu của gia đình tôi đã trở thành hiện thực. Tôi mừng lắm. Từ nay có nhà mới để ở, không còn sợ mưa nắng, vợ chồng tôi sẽ yên tâm lao động, nuôi con ăn học”.

Từ thành công của đợt 1/2017, trên tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh về xây dựng nhà ở cho hộ nghèo trong năm 2018, Thường trực Ban vận động tỉnh đã phân bổ xây dựng đợt 2/2018 với 430 căn nhà đại đoàn kết, trị giá 24,55 tỷ đồng tặng hộ nghèo của 7 huyện. Đối với các thị xã Đồng Xoài, Bình Long, Phước Long và huyện Chơn Thành, Ban vận động tỉnh sẽ xem xét và phân bổ số lượng phù hợp với số hộ nghèo của mỗi địa bàn.

CÒN NHIỀU THIẾU SÓT

Để đảm bảo việc xây dựng nhà đại đoàn kết đúng quy định, trong tháng 3-2018, Ban vận động tỉnh đã tổ chức 3 đoàn đi kiểm tra thực tế tại 98/430 hộ trong danh sách được hưởng xây nhà đại đoàn kết đợt 2/2018 ở 14 xã, thuộc các huyện: Bù Đăng, Phú Riềng, Hớn Quản, Đồng Phú, Bù Gia Mập, Lộc Ninh, Bù Đốp. Qua khảo sát thực tế, Ban vận động tỉnh phát hiện còn nhiều thiếu sót và bất cập. Việc bình xét, lựa chọn đối tượng được hưởng ở nhiều nơi chưa đúng hướng dẫn tại Công văn số 105/CV-BVĐ, ngày 27-12-2017 và Kế hoạch số 68/KH-BVĐ, ngày 8-3-2017 của Ban vận động tỉnh, như: Nhiều đối tượng không đủ tiêu chuẩn về độ tuổi vẫn được đưa vào danh sách đề nghị hỗ trợ xây nhà (sinh năm 1984 trở về sau), trừ những trường hợp đã được Ban vận động tỉnh chấp thuận theo đề nghị của các tổ chức thành viên, hoặc qua khảo sát thực tế, đối tượng có hoàn cảnh quá khó khăn, do bệnh tật, ốm đau, mồ côi... Cụ thể, theo danh sách đề nghị hỗ trợ nhà, huyện Hớn Quản có 55 hộ nghèo, trong đó 9 hộ nghèo trẻ tuổi (từ năm 1985-1993); huyện Bù Gia Mập có 75 hộ, trong đó 13 hộ nghèo trẻ tuổi (sinh từ năm 1984-1991); huyện Phú Riềng có 70 hộ, trong đó 17 hộ nghèo trẻ tuổi (sinh từ năm 1984-1994).

Ông Huỳnh Uy Dũng, Chủ tịch Quỹ Hằng Hữu, tỉnh Bình Dương trao quyết định bàn giao nhà đại đoàn kết cho gia đình bà Thị Leo ở thôn Phú Thuận, xã Phú Riềng, huyện Phú Riềng

Nhiều trường hợp lựa chọn đối tượng không đúng tiêu chuẩn về tình trạng nhà ở, như: gia đình có nhà gỗ, mái lợp tôn vẫn sử dụng được (xã Phước Sơn, huyện Bù Đăng). Cá biệt, trường hợp hộ có từ 2-3 lao động khỏe mạnh, có việc làm và thu nhập ổn định (xã Tân Hưng, huyện Hớn Quản); thậm chí gia đình có từ 1-2 ha rẫy (xã Phước Sơn, huyện Bù Đăng)... vẫn trong danh sách đề nghị hỗ trợ xây dựng nhà ở. Một số xã còn lựa chọn những hộ trước đây (chủ yếu là đồng bào DTTS) đã được hỗ trợ xây dựng nhà từ nguồn hỗ trợ khác, nay nhường lại cho con, ra ở riêng để tiếp tục được xét hỗ trợ xây nhà (xã Phước Thiện, huyện Bù Đốp). Hoặc hộ có con đã xây dựng nhà ở, đưa cha, mẹ ra ở riêng để đề nghị hỗ trợ xây nhà, trong đó có đối tượng cao tuổi, từ 75 tuổi trở lên, có đối tượng thuộc diện bảo trợ xã hội độ tuổi từ 80 trở lên (xã Lộc Quang, huyện Lộc Ninh)...

Ông Đỗ Đại Đồng, Phó trưởng Ban vận động tỉnh cho biết: Nguyên nhân của những bất cập trong lựa chọn đối tượng hỗ trợ xây nhà là do ban thường trực UBMTTQVN các huyện, thị chưa phối hợp chặt chẽ với chính quyền cùng cấp trong tổ chức kiểm tra, rà soát đối tượng đề nghị hỗ trợ xây dựng nhà. Chủ yếu là dựa vào danh sách các xã đưa lên, sau đó tổng hợp gửi về tỉnh xin hỗ trợ. Lãnh đạo các xã, thị trấn của các huyện được phân bổ chỉ tiêu, nguồn vốn, chủ quan trong bình xét, rà soát đối tượng đủ điều kiện. Có xã chưa dân chủ trong việc xét đối tượng thụ hưởng, việc bình xét còn mang tính nể nang, thân tộc.

“Thực tế hiện nay, đối tượng ưu tiên là đồng bào DTTS theo Kế hoạch số 68/KH-BVĐ, ngày 8-3-2017 của Thường trực Ban vận động tỉnh (từ 35 tuổi trở lên) không còn, do đã được hỗ trợ xây dựng nhà trong đợt 1-2017. Trong khi các đối tượng khác trong độ tuổi theo tiêu chuẩn còn nhiều, đời sống rất khó khăn, đông con, bệnh tật, không có đất sản xuất, nhà ở dột nát đang cần được hỗ trợ, Ban vận động tỉnh đã thống nhất cho các huyện, thị điều chỉnh sang đối tượng khác phù hợp với thực tế” - ông Đỗ Đại Đồng cho biết thêm.

Phước Trọng