Binh đoàn 16 và những điều kỳ diệu trên vùng biên giới

Ngày 8-12-1998, được sự đồng ý của Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ, Thượng tướng Phạm Văn Trà - Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã ký Quyết định số 1788/1998/QĐ-BQP thành lập Binh đoàn 16 trực thuộc Bộ Quốc phòng. Nhiệm vụ trọng tâm của binh đoàn là xây dựng các khu kinh tế kết hợp với quốc phòng, khu dân cư xã hội trên địa bàn 20 xã, thuộc 9 huyện, thị xã của 3 tỉnh: Bình Phước, Đắk Nông, Đắk Lắk. Trong đó có 11 xã biên giới, xen kẽ với 15 đồn biên phòng, trên tuyến biên giới dài gần 500km, từ huyện EaSúp (Đắk Lắk) đến huyện Lộc Ninh (Bình Phước).

ĐIỀU KỲ DIỆU TRÊN VÙNG ĐẤT MỚI

15 năm chỉ là khoảnh khắc so với lịch sử của dân tộc, song chính trong khoảng thời gian ngắn ngủi ấy, dưới dự lãnh đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; cùng sự giúp đỡ tận tình, có hiệu quả của cấp ủy, chính quyền các tỉnh Đắk Lắk, Đắk Nông, Bình Phước và với tinh thần đoàn kết, nỗ lực vượt mọi khó khăn, tập thể cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên quốc phòng và người lao động Binh đoàn 16 đã làm nên những điều kỳ diệu trên vùng đất mới. Đó là, sau 15 năm xây dựng và phát triển, binh đoàn đã sắp xếp, bố trí ổn định, giải quyết việc làm cho hơn 5.400 hộ, với 12 ngàn lao động trên tổng số 25 ngàn người, trong đó có 1.900 hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Toàn bộ dân đến định cư hợp pháp đều được bố trí đất ở, đất sản xuất, mỗi hộ từ 0,8-1 ha đất; riêng địa bàn huyện EaSúp mỗi hộ 2 ha. Số hộ tham gia nhận khoán vườn cây: 4.800 ha; có 2.104 hộ trên tuyến biên giới được hỗ trợ vốn làm nhà ở.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng mà Bộ Quốc phòng giao cho Binh đoàn đó là thực hiện dự án khu kinh tế, quốc phòng EaSúp, tỉnh Đắk Lắk theo Quyết định số 2041/QĐ-BQP, ngày 7-8-2001 và quyết định phê duyệt, điều chỉnh mở rộng dự án tại Quyết định số 1606/QĐ-BQP, ngày 7-8- 2003 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Dự án này có 26km đường biên giới tiếp giáp vương quốc Campuchia, với diện tích đất tự nhiên là 29.169 ha thuộc địa bàn 5 xã biên giới huyện EaSúp, tỉnh Đắk Lắk. Mục tiêu của dự án quan trọng này là tiếp nhận, quy hoạch, ổn định dân cư cho 3.000 hộ dân (trong đó có 1.600 hộ dân tại chỗ) với quy mô phát triển 12.000 ha điều cao sản, 4.000 ha cây bông vải, 1.000 ha ruộng lúa nước, khai hoang đất sản xuất, thổ cư cho dân 3.000 ha. Khoanh nuôi, bảo vệ 8.000 ha rừng với tổng vốn đầu tư được phê duyệt lên tới gần 300 tỷ đồng.

Để thực hiện dự án, từ năm 2001 đến nay, binh đoàn đã tổ chức khai hoang trồng được 13.670,55 ha điều cao sản, xây dựng 164,9km đường giao thông, 93km đường điện và 27 trạm biến áp, 4 công trình thủy lợi. Đồng thời xây dựng nhà trẻ, trường học, bệnh xá quân dân y... phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh. Quá trình triển khai, thực hiện dự án, binh đoàn đã tiếp nhận, bố trí, sắp xếp dân cư, tạo việc làm cho 2.353 hộ dân, khoảng 5.291 lao động, hơn 11.000 người từ các tỉnh Thanh Hóa, Bến Tre và đồng bào người Mông di cư từ các tỉnh phía Bắc vào. Đồng thời tổ chức thành 24 đội sản xuất, gắn với việc hình thành 24 cụm, điểm dân cư dọc tuyến biên giới; giúp dân xóa đói giảm nghèo theo mô hình phát triển kinh tế hộ, từng bước ổn định cuộc sống. Qua quá trình triển khai, thực hiện dự án các khu kinh tế, quốc phòng đã đem lại kết quả lớn về phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng - an ninh trên tuyến biên giới; tham gia phân bố lại dân cư trên cả nước; thực hiện xóa đói, giảm nghèo, giải quyết việc làm cho nhân dân trên địa bàn. Các khu kinh tế quốc phòng khác của binh đoàn đã và đang đem lại những hiệu quả thiết thực.

ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP QUẢN LÝ

Trong nhiệm vụ sản xuất, binh đoàn chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt công tác kỹ thuật tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả vườn cây, giảm chi phí quản lý; chủ động phối hợp với địa phương lồng ghép các hạng mục công trình, dự án kinh tế - quốc phòng với các chương trình, mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội ở vùng sâu, vùng xa; chú trọng đẩy mạnh đầu tư xây dựng cơ bản, mở rộng dịch vụ có hiệu quả, tổ chức tốt khu chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Các đơn vị, nông trường đã tích cực bồi dưỡng tay nghề thợ cạo giỏi cho công nhân cao su; mạnh dạn đổi mới phương pháp quản lý, khai thác sản phẩm mủ cao su đúng quy trình kỹ thuật, không để xảy ra thất thoát, đưa năng suất vườn cao su lên 1,4 tấn/ha; tổ chức chế biến sản phẩm trực tiếp xuất khẩu, không qua trung gian.

Quá trình tổ chức thực hiện, binh đoàn tăng cường kiểm tra, giám sát; đề ra các giải pháp giải quyết, thu hồi nợ đọng, tạo sự đồng thuận trong người lao động, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, tài sản, vườn cây... Đồng thời quản lý chặt chẽ việc thu chi tài chính trong xây dựng cơ bản, mua sắm, trang bị và đầu tư sản xuất, bảo đảm đúng nguyên tắc, Luật Doanh nghiệp và Quy chế của Đảng ủy; thực hiện công khai, dân chủ, minh bạch các hoạt động về tài chính, tạo sự đoàn kết, thống nhất cao trong đơn vị; dành một phần kinh phí của doanh nghiệp cho huấn luyện quân sự, hoạt động trinh sát, quân báo và công tác dân vận. Các đơn vị đã tổ chức phát động, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới” sát với thực tiễn địa bàn, phù hợp với khả năng của đơn vị. Bệnh viện Quân dân y 16 của binh đoàn và bệnh xá của các đơn vị đã thực hiện tốt khám, điều trị, phòng chống các dịch bệnh cho đơn vị và nhân dân trên địa bàn, góp phần thực hiện tốt công tác dân vận.

GẮN SẢN XUẤT VỚI SẴN SÀNG CHIẾN ĐẤU

Cùng với việc đẩy mạnh sản xuất, binh đoàn luôn thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, góp phần cùng các địa phương giữ vững an ninh chính trị và trật tự xã hội trên địa bàn. Chức năng, nhiệm vụ được giao của binh đoàn không chỉ phản ánh đầy đủ ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác quân sự, quốc phòng, mà còn chỉ rõ đây là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong suốt quá trình xây dựng và phát triển của một binh đoàn kinh tế, quốc phòng đóng quân chủ yếu là vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa, vùng chiến lược, trên địa bàn Nam Tây nguyên và miền Đông Nam bộ.

Vì vậy, cùng với việc kết hợp chặt chẽ quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế - xã hội trong công tác quy hoạch, kế hoạch và các chương trình, dự án, binh đoàn luôn chú trọng “Bảo đảm an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội, quan tâm đặc biệt đến các vùng, địa bàn trọng điểm”. Theo tinh thần đó, binh đoàn luôn quan tâm xây dựng lực lượng thường trực vững mạnh toàn diện; chú trọng xây dựng, nâng cao chất lượng lực lượng tự vệ các nông trường, xí nghiệp; xây dựng Sư đoàn dự bị động viên theo đúng quy định của Pháp lệnh về lực lượng Dự bị động viên. Đồng thời thường xuyên rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh các văn kiện, phương án sẵn sàng chiến đấu, phòng chống cháy rừng, thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn phù hợp với thực tế địa bàn và nhiệm vụ của khu kinh tế - quốc phòng. Các cấp duy trì nghiêm các ca, kíp trực sẵn sàng chiến đấu đúng thành phần quy định, đủ khả năng xử lý các tình huống.

Đặc biệt, binh đoàn đã triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị định 77/2010/NĐ-CP của Chính phủ và Quy định của Bộ Tổng tham mưu về xây dựng Quy chế phối hợp với các lực lượng vũ trang trên địa bàn. Trên cơ sở đó, kịp thời phát hiện, ngăn chặn không để xảy ra điểm nóng dẫn đến các vụ gây rối, biểu tình, truyền đạo trái pháp luật, kích động, gây mất ổn định an ninh chính trị trong vùng dự án. Binh đoàn đã phối hợp với các địa phương bổ sung quy hoạch khu vực phòng thủ và sơ kết 5 năm hoạt động khu vực phòng thủ theo Nghị định số 152/NĐ-CP của Chính phủ và Hướng dẫn số 3858/BQP-BTTM của Bộ Quốc phòng. Cùng với đó, binh đoàn chỉ đạo các đơn vị chủ động nắm chắc tình hình nhân dân trên địa bàn, đẩy mạnh các hoạt động công tác dân vận, nhất là địa bàn trọng điểm biên giới, địa bàn dự án ở nước bạn, những nơi có nhiều khả năng xảy ra tình huống phức tạp, như địa bàn các đơn vị 736, 737, 726, 717...

Ngoài nhiệm vụ huấn luyện đầy đủ các nội dung, chương trình cho lực lượng thường trực và lực lượng tự vệ theo quy định, binh đoàn đã tổ chức huấn luyện các nội dung chuyên ngành phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ huy, như: thông tin, cơ yếu, trinh sát, quân báo... Bên cạnh đó, binh đoàn còn tổ chức huấn luyện chuyển loại chuyên nghiệp quân sự cho quân nhân dự bị tại 2 tỉnh Bình Dương và Bình Phước theo chỉ tiêu Bộ Quốc phòng giao. Trong những năm qua, các đơn vị của binh đoàn đều hoàn thành chương trình huấn luyện, kết quả kiểm tra kết thúc các môn đạt khá, bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và vũ khí trang bị. Do đó sức mạnh tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu của binh đoàn ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ được giao, góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, tạo điều kiện cho các dự án kinh tế - quốc phòng của binh đoàn phát triển bền vững.

PHẤN ĐẤU XÂY DỰNG VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM

Ghi nhận những thành tích trong phát triển kinh tế gắn với quốc phòng, an ninh, Binh đoàn 16 đã được Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba (năm 2008) và 2 lần được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen. Phát huy thành tích đạt được, cán bộ, chiến sĩ, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên quốc phòng, người lao động binh đoàn đang tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Nghị quyết Đại hội lần thứ IX Đảng bộ Quân đội, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Binh đoàn lần thứ III. Trên cơ sở đó nỗ lực phấn đấu, xây dựng vùng dự án kinh tế - quốc phòng thành vùng kinh tế trọng điểm, góp phần ổn định dân cư và tiến bộ xã hội, xóa đói giảm nghèo, từng bước nâng cao đời sống nhân dân trong vùng dự án; tăng cường tiềm lực, thế trận quốc phòng an ninh, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội khu vực biên giới thiêng liêng của Tổ quốc.            

Hoàng Xuân Thứ
(Đại tá, Chủ nhiệm Chính trị binh đoàn)