Ấp Xạc Lây: Phục hồi không gian văn hóa cồng chiêng

Ấp Xạc Lây, xã Tân Quan (Hớn Quản) chỉ có 153 hộ, 50% số dân là đồng bào dân tộc thiểu số nhưng bà con trong ấp đã tự đóng góp, sưu tầm để khôi phục lại bộ cồng chiêng của đồng bào Xêtiêng. Xạc Lây là điểm sáng trong việc gìn giữ văn hóa truyền thống của xã, huyện.

Ông Phạm Ngọc Bình (1957), Trưởng ấp Xạc Lây cho biết: Nhờ có Nghị quyết Trung ương 5, khóa VIII về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, năm 2006, chi bộ ấp ra nghị quyết khôi phục bộ cồng chiêng cho đồng bào Xêtiêng bằng nguồn kinh phí vận động từ sức dân. Khi có nghị quyết, ban ấp cùng các ngành, đoàn thể tổ chức họp lấy ý kiến, vận động dân đóng góp. Song song đó là tuyên truyền chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, Nghị quyết Trung ương 5, khóa VIII và đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” để đồng bào hiểu, làm theo.

Thời gian đầu, sự đóng góp chỉ đến từ những hộ khá giả là người Kinh. Nhiều hộ dân tộc thiểu số không đóng góp do kinh tế khó khăn. Từ việc nêu gương cán bộ và sự vận động nhiệt tình của cán bộ ấp, đồng bào ý thức được sự cần thiết khôi phục bản sắc văn hóa dân tộc mình nên đóng góp tích cực. Đến năm 2008, ấp đã có đủ tiền mua, khôi phục bộ cồng chiêng và thành lập đội trình diễn cồng chiêng.

Từ khi thành lập đội cồng chiêng ấp Xạc Lây, sự đoàn kết trong ấp được nhân lên. Phong trào văn nghệ - thể thao sôi nổi. Tình trạng thanh niên vướng tệ nạn, đánh nhau, ăn nhậu bê tha, vi phạm pháp luật giảm hẳn. Một sắc thái tươi mới đang lan tỏa trong từng ngõ xóm. Năm 2013, ấp có 147 hộ đạt gia đình văn hóa, chiếm tỷ lệ 96,07%. Mỗi lần đội trình diễn đều được người dân khen ngợi. Không chỉ trình diễn trong ấp, đội cồng chiêng còn nhiều lần trình diễn tại UBND xã và tại lễ hội Bàu Vàng ngày 28-2 hằng năm. Ông Điểu Ba Dép xúc động: “Có được đội cồng chiêng là nhờ cán bộ ấp nhiệt tình, lo lắng cho người Xêtiêng. Tôi nay 83 tuổi rồi, tưởng không còn được thấy múa, nghe âm thanh cồng chiêng nữa”.

Ông Nguyễn Văn Ba, Phó chủ tịch UBND xã Tân Quan, Bí thư chi bộ ấp Xạc Lây nói: “Trong số 9 thôn, ấp của xã thì duy nhất ấp Xạc Lây có đội cồng chiêng và cũng là một trong những ấp của xã khôi phục được bộ cồng chiêng. Chi bộ ấp xác định bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số là nhiệm vụ quan trọng. Việc khôi phục cồng chiêng để giữ gìn bản sắc, không gian văn hóa truyền thống không những để cho thế hệ trẻ được tiếp xúc với văn hóa truyền thống Xêtiêng mà còn gắn kết người dân tham gia xây dựng đời sống văn hóa”. “Dự kiến cuối năm nay, ấp sẽ huy động sức dân làm sân chơi thể thao - văn hóa cộng đồng, tiếp đó là nhà sàn cộng đồng phù hợp với phong tục tập quán của đồng bào” - ông Nguyễn Văn Ba cho biết.                    

Sỹ Hòa