Ảm đạm vụ điều

MẤT MÙA

Đầu vụ điều năm nay, nông dân rất phấn khởi khi điều ra nhiều hoa. Tuy nhiên, đến thời điểm còn khoảng 2 tháng nữa sẽ cho thu hoạch thì điều bị khô bông, đen hạt hàng loạt. Theo kinh nghiệm của nhà nông, những cơn mưa kèm theo sương muối bất ngờ vào cuối năm 2011 khiến nông dân một lần nữa phải đối diện với cảnh mất mùa.

Nông dân xã Phú Trung (Bù Gia Mập) thu hoạch điều nhưng trái rất ít

Hiện tại, điều đang vào mùa chín rộ nhưng dạo quanh những “xứ sở” của cây điều như huyện Bù Gia Mập, Bù Đăng, một không khí buồn tẻ khác hẳn những vụ thu hoạch trước. Ông Đỗ Anh Bình ở xã Phú Trung (Bù Gia Mập), chủ một vườn điều rộng 2 ha cho biết: “Vụ điều những năm trước, sáng sớm các gia đình thường ra khu vực ngã ba, gần UBND xã, là nơi người dân khắp nơi kéo về Phú Trung để đi lượm hạt điều thuê với giá cao. Riêng gia đình tôi, năm nào cũng chủ động nhờ mấy người thân từ ngoài Bắc vào lượm điều. Vậy mà vụ mùa năm nay, “chợ lao động” ở Phú Trung gần như giải tán. Vườn điều của gia đình tôi cứ lượm một ngày lại nghỉ một ngày”.

Ông Đàm Xuân Thọ ở xã Tiến Hưng (TX. Đồng Xoài), một nông dân hơn 10 năm đạt danh hiệu nông dân sản xuất giỏi của tỉnh có vườn điều được người dân quanh vùng khen là đẹp nhất, vụ này cũng lắc đầu ngao ngán: “Hơn 4 ha điều đậu trái thưa thớt, đa số bông trên cây bị khô”. Trang trại điều rộng hơn 30 ha của ông Điểu Xây, xã Bom Bo (Bù Đăng) cũng lâm vào cảnh tương tự. “Tôi phải thuê khoảng 20 nhân công để chăm sóc và trông coi vườn suốt năm. Năm ngoái, gia đình tôi thu được 55 tấn điều. Còn năm nay, năng suất giảm khoảng 1/3, dự kiến đến cuối mùa ước đạt 40 tấn. Trừ tiền công và chi phí đầu tư chăm sóc, chỉ dư được khoảng 300 triệu đồng. Số tiền này chỉ đủ đầu tư chăm sóc lại cho cây điều để thu hoạch vụ sau”, ông Điểu Xây nói.

Khoảng gần cuối năm 2011, ở một số xã của huyện Bù Đăng, Bù Gia Mập... còn xuất hiện nạn sâu róm đỏ hoành hành trên cây điều khiến nhiều vườn cây bị sâu ăn trụi hết lá dẫn đến giảm năng suất. Một số vườn có nhiều cây hư hỏng do bệnh khô ngọn, vàng lá và chết khô hàng loạt nhưng vẫn chưa có thuốc đặc trị khiến nông dân trồng điều hết sức lo lắng...

GIÁ RẺ VẪN PHẢI BÁN

Năm nay, điều chín muộn hơn so với mọi năm, sau tết Nguyên đán Nhâm Thìn nông dân mới chính thức bước vào vụ thu hoạch. So với đầu vụ năm 2011, giá hạt điều thô dao động từ 34-40 ngàn đồng/kg, thời điểm cao nhất giá điều lên đến 44 ngàn đồng/kg. Tuy nhiên, đầu vụ này, giá điều thô chỉ đạt cao nhất là 24 ngàn đồng/kg rồi liên tục giảm. Cụ thể, ngày 12-2, giá điều thô tại huyện Đồng Phú chỉ còn 18.000 ngàn đồng/kg, huyện Bù Gia Mập là 19 ngàn đồng/kg, nghĩa là đã giảm hơn 6.000 đồng/kg trong vòng nửa tháng. Hiện tại, giá điều trong tỉnh chỉ dao động ở mức 18.000-20.500 đồng/kg...

Ông Nguyễn Văn Đạo, Trưởng phòng thông tin Trung tâm khuyến nông, khuyến ngư tỉnh, cho biết: Bình quân năng suất điều năm nay ước chỉ đạt khoảng 1 tấn/ha, đây là năng suất thấp nhất từ trước đến nay. Điều khô bông, cháy bông hàng loạt là do gặp những cơn mưa cuối mùa kèm theo sương muối. Do ảnh hưởng bởi thời tiết nên không thể dùng thuốc điều trị được.

Giá điều giảm là do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế chung của thế giới, vì vậy các thị trường tiêu thụ nhân điều lớn của nước ta như Mỹ và các nước khác có phần chững lại. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp chế biến điều trong tỉnh nhập hàng từ châu Phi, Ấn Độ... với giá rẻ nên ảnh hưởng đến giá vụ điều năm nay.

Những năm trước, giá điều giảm mạnh khi nông dân thu hoạch vì nguồn cung dồi dào. Sau khi nông dân đã bán hết điều trong kho thì giá mới tăng trở lại, thậm chí tăng mạnh. Chính vì thế, khi giá điều rớt thê thảm so với đầu mùa một bộ phận nông dân trữ điều lại, sau đó phơi khô chờ đến khi được giá thì bán. Với cách làm đó, ông Nguyễn Văn Khương ở xã Phước Tín (TX. Phước Long) thu lãi gấp đôi trong mỗi vụ điều. “Vụ điều 2011, khi giá điều xuống thấp ở ngưỡng 20 ngàn đồng/kg, gia đình tôi bắt đầu phơi khô hạt và trữ lại. Nhưng không hiểu vì sao trái vụ mà giá vẫn không nâng lên. “Đâm lao phải theo lao”, phần thì tiếc công và lỗ quá nên gần 2 tấn điều khô của vụ trước hiện vẫn còn giữ trong kho”, ông Khương than thở.

Phần đông người trồng điều vẫn phải bán tươi sau mỗi ngày thu hoạch dù giá cao hay thấp. Anh Điểu Gió (thôn 6, xã Bom Bo, Bù Đăng) giải thích: “Nhà tôi có 5 ha điều, trong đó có 3 ha đang cho thu hoạch. Với 5 miệng ăn, 2 con nhỏ đang đi học, tất cả mọi chi tiêu trong gia đình đều phụ thuộc vào vườn điều. Tiền nợ đại lý phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... đã cam kết ngay khi thu hoạch xong phải trả; vay ngân hàng đến hạn phải thanh toán nên tôi buộc phải bán dù biết giá còn thấp, có khi còn phải bán non”.

Không những giá bán thấp so với năm 2011 mà giá điều năm nay còn “nhảy múa” từng ngày khiến nông dân rất khó dự đoán. Ông Điểu Xây cho biết: Giá điều mỗi ngày mỗi khác, có khi chênh lệch đến 2.000 đồng/kg. Hiện tại, đã có mấy cơn mưa trái mùa nên tôi sợ cuối mùa mưa sẽ nhiều hơn, chất lượng hạt giảm xuống. Rủi ro là rất lớn nên gia đình tôi không trữ điều mà vẫn bán dù giá thấp.

Thế Quân